Haber Üsküdar – Aleyna Yıldırım

Yerel Gazetecilik dersi kapsamında Zümrüt Rize gazetesi genel yayın yönetmeni Faik Bakoğlu ile görüştük. Bakoğlu, yönettiği gazete hakkında sorularımızı yanıtladı.

Kendinizi tanıtıp gazetenizin tarihçesi hakkında bilgi verir misiniz?

Zümrüt Rize gazetesi 5 Mayıs 1950’de İstanbul’da kuruldu. Eski Belediye Başkanı merhum Mustafa Ardal tarafından kuruldu. Memleketi Rize’ye olan özleminden ve ailesinin baskısından dolayı da İstanbul’da bu gazeteyi çok kısa bir süre çıkardı. 3-4 ay çıkardı. Rize’ye gelince de yine aynı isimle gazeteyi 1986 yılına kadar çıkarmaya devam etti. Ben de bu gazeteye 1977 yılında yazı işleri müdürü oldum. 1986’da da Mustafa Ardal sağlık nedenleri ve yaşlılık nedenleriyle kapatmak üzereyken bize bıraktı. 1986 yılından 2013 yılına kadar gazetenin imtiyaz sahipliğini yaptım. 2013’te de oğlum Ali Gökay Bakoğlu’na devrettim. Ben şu anda genel yayın yönetmeni olarak devam ediyorum.

Gazetenizin yayın içeriği nelerden oluşuyor? Ne tür haberleri yayımlıyorsunuz?

Genel olarak Rize’yi ilgilendiren konulara yer veriyoruz. Rizespor her sene süper ligden düşmeme mücadelesi veriyor. Rizespor ile ilgili haber geldiği zaman mutlak değerde yer veriyoruz. Komşu takımlarımızla ilgili haberlere de yer veriyoruz. Okullarla ilgili spor müsabakaları gibi haberlere de yer veriyoruz. Bir de Rize 1980’li yıllardan beri siyasette hep gündemde olan bir şehirdir. Siyaset konusunda da ağırlıklı haberler yapıyoruz. Birçok Rizeli ismi siyasette önde görüyoruz. Meselâ genel başkanlar hep Rize’den çıktı. Mesut Yılmaz, Recep Tayyip Erdoğan, Köksal Toptan, İbrahim Tez, İsmail Kahraman, Hayati Yazıcı gibi önemli isimlerle ilgili haberlere de gazetemizde yer veriyoruz.

Gazeteniz bugünkü haliyle kaç sayfa yayımlanıyor? Basın İlan Kurumu’ndan resmi ilan ve reklam alıyor musunuz?

Zümrüt Rize gazetesi, ilk çıktığı zamanlarda dört sayfa olarak adedi 10 kuruşa satılıyordu. Şimdi pazar günleri hariç haftanın her günü 8 sayfa olarak yayımlanıyor. Gazetemizde ilanlara da yer veriyoruz. Dostlarımızın sayesinde ve yapılan hizmetleri de görerek bayramlarda, yılbaşında, Rize’nin düşman işgalinden kurtuluş gününde ve Cumhuriyet Bayramlarında gazetemize ilan biraz daha fazla geliyor. Gazetemize katkı veriyorlar ama bu yeterli olmuyor. Bu iş aşk ile yapılır. Bizden sonra gelenler bu işe pek istekli değil. Çünkü çok zor koşullar ve baskılar var. Hele de iktidar yanlısı değilse, iktidara yandaşlık yapmıyorsa baskı ve olumsuz koşullar gün geçtikçe zirveye doğru çıkıyor.

Gazetenizin günlük tirajı hakkında bilgi verebilir misiniz?

Gazetemizin 1000 tirajı vardır. Bugüne kadar hiç ara vermeden yayın hayatına devam etmiştir. Rize Merkez’de yayımlanıyor. Rize dışındaki, İstanbul’da, Ankara’da hatta yurt dışındaki hemşerilerimiz gazetemize ilgi gösteriyorlardı. Şimdi internet olayı çıkınca sadece bizim gibi 1800’ün üzerinde yerel gazete vardır, bunlardan en az 800’ünün kapandığını görüyoruz. Biz de Rize’de zor şartlarda, tüm olumsuz koşullara ve baskılara rağmen bu gazetemizi sürdürüyoruz ama ne kadar daha devam edeceğini bilmiyoruz. Çünkü kâğıt, kalıp, boya olayında çok anormal bir artış var. 10 lira olan 100 lira olmuş durumda. Kâğıt, kalıp ve boya bir gazetenin olmazsa olmazıdır. Onlar bizi çok olumsuz şekilde etkiliyor.

Yayımladığınız haberlerin oransal olarak ne kadarı özgün haberdir? Kendi muhabirleriniz tarafından yapılan haberler de yayımlıyor musunuz?

Ben aynı zamanda Rize Gazeteciler Cemiyeti Başkanıyım. İstanbul gazetelerine de Rize’den haberler gönderiyorum. Daha çok spor haberleri gönderiyorum. Önceden daha çok yurt haberleri ve siyasi haberler gönderiyorduk. Eskiden gazetemiz diğer gazetelerden farklı oluyordu. Çünkü özel haberler yapıyorduk. Muhabirlerimiz özel haberler getiriyordu biz de onları kontrol edip yayımlıyorduk. Şimdi silah çıktı mertlik bozuldu diye bir söz var meselâ bakıyorsun Rize’de önceden 2-3 tane TV kanalı vardı şimdi onlar da kapandı. Bakıyorsun hepsinde aynı haber. Çay TV’de İHA’nın, AA’nın, DHA’nın haberlerinin başlıklarını bile değiştirmeden aynen yayımlıyorlar. Gazeteler muhabirlerini habere gönderiyorlar bu da masraflı oluyor ama vasıflı bir gazete olduğun için en az 5 sözleşmeli sigortalı elemanınızın olması gerekiyor. 5 arkadaş var ama işi yürütmek, son noktayı koymak, haberleri düzenlemek yine bize düşüyor. Muhabirimiz geliyor ben bir haber yakaladım diyor. Bakıyoruz dün gazetemizde zaten yayımlanmış. Ajans haberciliği var. Aynı şekilde başlıkları bile değiştirmeden kullanılıyor. Biz de her gün onun mücadelesini veriyoruz. Bir de gazetecilikte arzu, istek çok önemli. Ruhunun onu yaşaması gerekiyor. İstek yoksa yapamıyorsun.

Bir haberin sizin gazetenizde yayımlanabilmesi için hangi özelliklere sahip olması gerekir?

Biz yerel gazeteyiz. Yerel gazetede Rize Merkez’e hitap ediyoruz. Öncelikle Rize’yi ilgilendiren, çay konusu, siyaset, yurt, futbol gibi konular öncelikli oluyor.

Gazetenizin internet sitesini nasıl kullanıyorsunuz?

Gazetemizin haberlerini aynı isimli internet sitemizde yayımlıyoruz. Aşağı yukarı Zümrüt Rize gazetesinde çıkan haberleri sitemizde de yayımlıyoruz. Zaten resmi ilan alan gazete olduğumuz için internet sitesi de zorunlu oluyor. Daha çok zamanla yarışıldığı için, meselâ gazeteyi akşam basıyoruz, sabah dağıtıyoruz ama internette yayımladığı anda hemen okunabiliyor. Onun da ayrı bir özelliği var. İnterneti genç kuşak, yüksekokul okuyan genç insanlar daha çok okuyor. Yaşlı insanlar gazeteyi alıyor ve o boya kokusu ve ellerinin boya olmasıyla onu okumak hoşlarına gidiyor. Biz de gazetemiz basıldığında, onu elimize aldığımızda bütün yorgunluğumuzu unutuyoruz. İnternetin yeri ayrı, gazetenin yeri ayrıdır. Biz eskiden beri bu işin içinde olduğumuz için benim tercihim her zaman gazete olmuştur.

Bugüne kadar yayımladığınız haber ve yazılar nedeniyle başınız hukuksal anlamda derde girdi mi? Dava edildiniz mi?

Son yıllarda öyle bir şey olmadı. 1980li yıllarda bazı yazdığımız haberlerde tekzip mahiyetiyle oldu. Zaten tekzip olması için kişi öncelikle size müracaat eder. O olmazsa mahkemeyle tekzip gönderir. Yayımlamak istemezseniz siz de onu iptal ettirmek için kanıtlarınızla belgelerinizle bir üst mahkemeye başvurup kaldırabilirsiniz ama bazen Rize’de küçük yer olduğu için herkes birbirini tanıdığı için yazılan haberden kişi çok mağdur olduğunu ve üzüldüğünü, zor durumda kaldığını söylüyor, haksız olmasına rağmen. Biz de onun açıklamalarına zaman zaman yer veriyoruz. Hatta haberi yayımlarken bile o kişiyi arayıp, ‘Sizinle ilgili haber var gündemde, muhabirlerimiz yarınki gazetede bununla ilgili bir haber yazacak. Siz de görüşlerinizi bildirirseniz bu habere ilave edelim’ diye soruyoruz. Tabii o sırada açıklamayı yapmıyor. Sonra da zor durumda kalınca açıklama yapalım diyorlar. Bugüne kadar mahkeme kararıyla tekzip ve davalık olmadık. Bir iki tane olumsuz girişim olduysa da biz sunduğumuz kanıtlarla belgelerle haklılığımızı kanıtladık.

Gazetenizin okur sayısı (basılı ve internet) hakkında bilgi verebilir misiniz?

Gazetemiz 1000 tirajlı gazetedir. Bazen 1200, 1500, 1700 haber trafiğine göre değişebiliyor. Meselâ seçim dönemlerinde adayların tanıtım için açıklamaları olunca gazeteyi fazlasıyla isteyip dağıtıyorlar. Daha çok Rizespor ile ilgili, ÇAYKUR ile ilgili açıklamalar olduğunda fazla ilgi olduğu için onları da yayımlıyoruz.