Haber Üsküdar-Hacer Yağmur Aydın

Matbaanın ilk bulunduğu günden beri hayatımıza sağladığı onlarca katkı su götürmez bir gerçek. Günlük gazete, dergi, kitaplar gibi günlük hayatta kullandığımız birçok şey matbaanın bir ürünüdür. Kitapların basımını hızlandırarak yaygınlaşmasını ve okuma yazma oranını arttırarak kültürel anlamda gelişmemizi sağlayan matbaacılık hakkında bilgi sahibi olmak için bir matbaacı ile görüşmek istedik.   “Günümüzde her ne kadar eskisi kadar rağbet görmese de aslında matbaacılık oldukça ince ve zahmetli bir iştir” diyen Ümit Pehlivanlar ile Üsküdar Kapalı Çarşısında bulunan Pehlivanlar Matbaa dükkanlarının ilk şubesinde keyifli bir röportaj gerçekleştirdik

Sizi tanıyabilir miyiz?

1982 İstanbul doğumluyum. Burhan Felek Lisesi mezunuyum. Babamın yanında ondan gördüklerimi öğrenerek ve daha sonra kendimi geliştirerek başladığım bu işi 1999 yılından beri yapıyorum.

Matbaacılığa nasıl başladınız? 

Küçüklüğümden beri matbaacılığın içindeydim diyebilirim. Çünkü babam 1980 yılından beri bu işi yapıyor. Ben de bu yüzden çocukluğumdan beri babamın usta işçiliğinin en yakından şahidi oldum. Onun yanında dükkânda çırak olarak öğrenmeye başladım. Babam 2005 yılında vefat ettikten sonra ise onun yerine dükkânı ben devraldım. Daha sonra ise başka bir şube daha açarak, kendimi geliştirerek bu işi devam ettirdim. Yani kısaca baba mesleğini devam ettirdim diyebilirim.

Matbaacılık nasıl bir iş, zor mu?

Tabii ki de her işte olduğu gibi matbaacılığın da zorlu tarafları var. Örneğin; matbaa yapılırken birçok işlemden geçiyor. Önce bilgisayar ortamında yazılıyor daha sonra baskısı yapılıyor ve kesiliyor. Detaylı olarak baktığımız zaman da tüm bu işlemlerin genel olarak kolay olmadığını söyleyebiliriz.

İşinizde çalışırken yeni modern teknolojileri de kullanıyor musunuz, kullanıyorsanız ne yönde?

Tabii ki de kullanıyorum. Örneğin; eskiden tipo makinelerin yaptığı işi şu an bilgisayarlarla yapıyoruz. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte yeni teknolojiyi biz de işimize yansıtıyoruz.

İnce işçilik gerektiriyor mu, ne oranda?

Tabii ki de büyük oranda ince işçilik gerektiriyor. Milimetrik hesaplar ve kesimler yapıyoruz. Bunların hepsi büyük bir incelik, özen gerektiriyor.

Geçmişte ve şu anda matbaacılıkta kullanılan yöntemlerde ne gibi değişiklikler oldu, kısaca anlatabilir misiniz?

Geçmişte matbaacılıkta kurşun harflerle yazı yazılırdı, tipo makineleri vardı. Bu da ayrı bir iş koluydu ve daha zordu, şimdi ise yazılar bilgisayardan çıktı alınıyor. Bu yüzden iş daha da kolaylaştı. Bu yüzden, eskiden herkes matbaacılık yapamazken şimdi çoğu kişi daha kolay bir şekilde yapabiliyor.

Genel olarak, bir gazetenin matbaadan çıkması için hangi yapım aşamaları gerekiyor?

Öncelikle sayfalara konulacak röportaj ve haberler grafikerlere bildirilir daha sonra grafikerler haberleri bilgisayar ortamında bir düzene göre kalıplara yerleştirir sonra baskı öncesi sayfaların kalıbı çıkarılır ve bu kalıplar matbaa makinesine yerleştirilirilerek baskıya hazır hale getirilir. Daha sonra ise baskıya geçer. Baskıya geçtikten sonra basılan gazeteler, ürünler verilen ebada göre kesilir ve paketlenir. Ayrıca da işin yoğunluğuna göre işi tek bir kişi veya başka kişiler de yapabilir.

Günümüzde matbaacılığa olan talep ne yönde?

Günümüzde talep azaldı diye düşünüyorum. Çünkü artık gazete, davetiye, faturalar vb. dijital ortamda olduğu için matbaacılığa gelen talep de eskisine nazaran azalmış durumda.

Kağıt fiyatlarına gelen artış sizi ne yönde etkiledi?

Negatif yönde etkilediğini söylemek mümkün çünkü zamlardan dolayı kağıt maliyetinin yükselmesi ile biz de mecbur olarak bu durumu müşterilere yansıtmak durumunda kaldık. Bazı müşterilerimiz de maalesef siparişlerinin iptalini gerçekleştirdi.

Pandemi işinizi nasıl etkiledi?

Çoğu sektörde olduğu gibi biz de olumsuz etkilendik. Fakat diğer sektörler kadar zor durumda kalmadık. Kısaca negatif yönde az bir etki oldu diyebiliriz.

Müşterileriniz genel olarak hangi sektörden?

Genel olarak bütün sektörlerden müşterilerimiz olduğunu söyleyebilirim. Örneğin; firma sahipleri, esnaflar, muhasebeciler vb. olduğunu söyleyebilirim. Kısaca vergiye tabi olan ve olmayan herkes müşterimiz diyebilirim.

Ne tür evrakların basımını yapıyorsunuz?

Kartvizit, davetiye, broşür, kaşe, fatura, formlar vb. ürünlerin imalatını yapıyoruz.

Bir kaşeyi yapmak yaklaşık olarak ne kadar sürüyor?

Ortalama olarak 15 dakika ile 30 dakika arasında yapılıyor.

Peki, son olarak, işinizi seviyor musunuz?

Her işin kendine göre zorlukları olsa da ben de işimi tüm zorluklarıyla beraber seviyorum.