Prof. Dr. Süleyman İrvan: Depremler için sosyal medya kullanım kılavuzu hazırlamalıyız
Haber Üsküdar
Depremde sosyal medya kullanımı konusunda İlke Haber Ajansı'na (İLKHA) açıklamalarda bulunan Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan, sosyal medyanın doğru kullanımı konusunda bir kılavuza ihtiyaç olduğunu ifade etti.
Depremde toplumun hızlı ve sağlıklı bilgilendirilmesinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Süleyman İrvan, son yaşanan depremde sosyal medyanın yararını gördüklerini belirtti.
"Deprem gibi felaketlerde sosyal medyanın nasıl kullanılması gerektiği konusunda insanların eğitilmesi lazım"
Yaşanan deprem felaketi nedeniyle yaralananlara acil şifalar ve hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet dileyen İrvan, "Süreçte medyanın ve özellikle de sosyal medyanın doğru kullanımı çok önemli. Sosyal medya belki ilk kez bu kadar kapsamlı biçimde kullanılmaya başladı. Daha önceki krizlerde ve felaketlerde de aslında sosyal medya etkili olarak kullanılmıştı. Ama bu felaketin boyutları çok büyük. Tabii bu depremde iyi amaçlı kullanımlar da çok yaygın ama kötü amaçlı kullanımlar da var. Bu konuda biraz yurttaşları uyarmak gerekiyor; bazen insanlar farkında olmadan yanlış bilgileri paylaşabiliyorlar, kasıtlı olmayabilir bu paylaşımlar ama kasıtlı biçimde, toplumun acılarıyla dalga geçmek isteyen insanlar da çıkıyor maalesef. Bunları, nasıl tanımlamak lazım bilmiyorum. Belki sosyal medya psikopatları şeklinde tanımlamak gerekiyor, bunlar acılardan haz alan insanlar maalesef. Bu gibi olağan dışı durumlarda sosyal medyanın nasıl kullanılması gerektiği konusunda insanların eğitilmesi lazım. Bizim en çok üzerinde durduğumuz medya okuryazarlığı konusu çok önemli, biliyorsunuz. Medya okuryazarlığı aslında medyanın sorumlu biçimde nasıl kullanılabileceğini anlatan bir kavram. Bu konuda okullarımızda eğitim verilmesi lazım, çocuklarımızın eğitilmesi lazım, toplumun sosyal medyanın doğru kullanımı konusunda bilgilendirmesi lazım" dedi.
"Medya da dikkatli biçimde haber yapmalı"
Yaşanan süreçte medyanın önemli bir rol üstlendiğine dikkat çeken İrvan, "Geleneksel medya dediğimiz televizyonlar sahada gerçekten çok zor bir görev yapıyorlar, onları da takdir etmek lazım. Gayet sorumlu biçimde haber yapmaya çalışıyorlar. Zaman zaman hata yaptıkları da oluyor. Dolayısıyla onların da dikkatli biçimde haber yapmaları lazım. Mesela ceset görüntülerini yayımlamamaları lazım veya insanlar panik halinde oldukları ve travma yaşadıkları için onlara mikrofon uzatırken dikkatli olmak lazım" diye uyarılarda bulundu.
Sosyal medya kullanıcılarının da yapması gerekenler hakkında konuşan İrvan, "Şimdi herkesin elinde cep telefonu var. Dolayısıyla insanlar hem yardım çağrılarında bulunuyorlar hem de çevrelerinde olup biteni kendi sosyal medya hesaplarından aktarmaya çalışıyorlar. Bunu yaparken onların da dikkatli olmaları lazım, sonuçta bu görüntüler dünyaya yayılıyor" şeklinde konuştu.
"Devletin hızlı biçimde bilgi akışını sağlaması ve yardım çalışmalarını hızlandırması gerekiyor"
Sağlıklı bilgi akışının çok önemli olduğunu, dolayısıyla yetkililerin hızlı olması gerektiğini dile getiren İrvan, "Bu süreçte insanlar ne olup bittiğini bir an önce öğrenmeye çalışıyorlar. Mesela yakınları varsa onlara ulaşmaya çalışıyorlar, ulaşamıyorlar. Dolayısıyla burada da devletin hızlı biçimde bilgi akışını sağlaması ve yardım çalışmalarını hızlandırması gerekiyor. Deprem başka felaketlere benzemiyor, işte ilk 48 saatte ne kadar can kurtarabilirseniz o kadar iyi, 48 saat geçtikten sonra göçük altında kalanların yaşama şansı azalıyor, ayrıca bu soğuk havada insanların soğuktan donarak ölme riskleri de var. Dolayısıyla çok hızlı biçimde hareket edilmesi gerekiyor. Şu anda deprem bölgesinde olan biteni tam olarak bilemiyoruz, sosyal medyadaki paylaşımlarda bazı bölgelere yardım ekiplerinin henüz ulaşmadığı söyleniyor. Depremden sadece şehirler değil köyler de etkilendi ama onlarla ilgili doğru dürüst bilgimiz yok. Enkazlara hızlı biçimde ulaşılması ve insanlara yardım edilmesi lazım ama bu çok büyük felaket, bunu da kabul etmemiz lazım" şeklinde konuştu.
"Güvenilir kaynaklardan gelmeyen bilgilere itimat etmemeliyiz"
Sosyal medya kullanımı konusunda bir rehber hazırlanması gerektiğini savunan İrvan, "İnsanlar mesela sosyal medyayı nasıl kullanmaları gerektiği konusunda çok da bilgi sahibi değiller. Sosyal medyayı hepimiz kullanıyoruz ama bu tür olağan dışı durumlarda nasıl kullanmayız, nasıl daha dikkatli kullanmayız? Çünkü yaptığımız her paylaşım başkalarını etkiliyor. Dolayısıyla burada bir rehber olması lazım, yani insanlar ne tür görüntüleri paylaşırlarsa problem olur, ne tür görüntüleri paylaşırlarsa daha iyi olur bunu bilmemiz lazım. İkincisi, kimlere güvenmeliyiz? Sosyal medyada gördüğümüz her şey doğru olmayabiliyor, güvenilir kaynaklardan gelmeyen bilgilere itimat etmemek lazım ama çoğu kez insanlar gördükleri görüntüleri doğru zannedip paylaşabiliyorlar veyahut da bazıları kasıtlı olarak bu paylaşımları yapabiliyorlar. Bunları engellememiz, bunlarla mücadele etmeniz lazım. Dolayısıyla burada bir rehbere ihtiyacımız var diye düşünüyorum" ifadelerini kullandı.