Haber Üsküdar - Samet Kaplan, Özge Aksu, Ümit Yılmaz
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından 21-23 Ekim tarihleri arasında düzenlenen 7. Uluslararası İletişim Günleri / Dijital Çağda İletişim Eğitimi sempozyumunun 13. oturumunda gazetecilikte uzmanlaşma konulu bildiriler sunuldu. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi'nden Doç. Dr. Muzaffer Şahin tarafından yönetilen oturumda Doç. Dr. Aslıhan Ardıç Çobaner, Doç. Dr. Muzaffer Şahin, Araş. Gör. Dr. Meltem Şahin, Dr. Öğr. Üyesi Duygu Dumanlı Kürkçü ve Dr. Öğr. Üyesi Meltem Gönden sunum yaptı.
Doç Dr. Aslıhan Ardıç Çobaner: "Türkiye'de veri gazeteciliği eğitimleri yetersiz"
Mersin Üniversitesi'nden Doç. Dr. Aslıhan Ardıç Çobaner, veri gazeteciliği öğretimi üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Ardıç Çobaner şunları söyledi: "Veri gazeteciliği dersinin amacı bizlerin, gazetecilik eğitimi verenlerin öğrencilerimize sektörde daha fazla avantaj sağlayacak teknikleri öğetmektir. Veri gazeteciliğinin aktarılmasında yaşanan sıkıntılara baktığımızda, ülkelerde veri gazeteciliği derslerinin temel seviyede kaldığını görüyoruz. Hong-Kong’da 121 gazetecilik öğrencisiyle yapılan derinlemesine görüşmeler sonucunda, gazetecilik öğrencilerinin veri gazeteciliği konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları, öğrencilerin sayılarla çalışmaktan dolayı korkuyor olduğu, veri gazeteciliği eğitimi veren kişilerin yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır." Konuşmasında Mersin Üniversitesi İletişim Fakültesi'ndeki deneyimleri de aktaran Aslıhan Ardıç Çobaner 2018-2019 eğitim öğretim yılı Güz döneminde veri gazeteciliği dersini müfredata eklediklerini ve öğencilere veri gazeteciliği konusunda deneyim kazandırmaya çalıştıklarını söyledi.
Doç. Dr. Muzaffer Şahin: "Gazetecilikte drone kullanımı çok yaygınlaştı"
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi'nden Doç. Dr. Muzaffer Şahin, "Drone Gazeteciliği Eğitimi" başlıklı sunumunda deneyimlerini aktardı. Şahin şunları söyledi: "Drone kullanma alanlarına baktığımızda asker, polis tarafından çok kullanılıyor, arama kurtarma, küçük kargoları taşımada kullanılıyor, bilim çalışmaları, arkeoloji gibi alanlarda yaygın bir şekilde kullanılıyor." Drone kullanınımın gazetecilikte de arttığını ifade eden Muzaffer Şahin sözlerini şöyle sürdürdü: "Medya sektöründe gazeteciler, haberin destek unsurunu zenginleştirmek ve haberi ilgi çekici kılmak için drone’larla fotoğraf ve video çekimine sıkça başvurmaya başlamıştır. Deprem, sel, su baskını gibi doğal afetlerde; savaş ortamında; doğa, turizm, arkeoloji haberlerinde; kuş bakışı çekilen görüntüler editörler tarafından daha çok tercih edilmektedir. Başta üç büyük haber ajansı AA, DHA, İHA’nın yanı sıra TRT gibi diğer bazı medya kuruluşları ile serbest gazeteciler nezdinde yapılan araştırmada haber üretiminde aktif olarak drone kullanıldığı anlaşılmaktadır. Medya sektöründe drone kullanımının yoğunlaşması ona nitelikli iş gücü sağlayan iletişim fakültelerinin eğitim programını da etkilemektedir. Gazeteci yetiştiren iletişim fakültelerinde drone eğitiminin uzmanlık alanı dahilinde; havacılık ve gazetecilik disiplinlerinin birleştirilerek verilmesi kaçınılmaz hâle gelmiştir." Şahin, Türkiye’de ilk defa Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde, 2019-2020 Güz döneminde drone gazeteciliği dersini vermeye başladıklarını anlattı.
Araş. Gör. Dr. Meltem Şahin: "Bilim gazeteciliğinin amacı bilimi ilgi çekici hale getirmektir"
Erciyes Üniversitesi'nden Araş. Gör. Dr. Meltem Şahin, "Dijital Çağda Bilim Gazeteciliği Eğitiminin Önemi" başlıklı sunumuna bilim gazeteciliği hakkında bilgi vererek başladı: "Bilim gazeteciliğinin amacı, bilimi halk arasında popüler hale getirmek, bilimi daha kolay bir dille halka anlatarak ilgi çekici, güncel hale getirerek bu bilgilerin daha geniş kitlelere ulaştırmaktır. Fakat hayatımızın her alanında olduğu gibi bilim haberciliğinde de çeşitli sorunlar gündemdedir. Kapitalist üretim ilişkileri, kolayca haber içeriklerine ulaşarak yerinden haber yapma ve çeviri haberler sonucu çarptırılmış bilgilerin oluşması, sosyal medyanın hızı ve baskısı bilim muhabirlerine engel oluyor, bu sebeple bazen doğru olmayan haberler hızla yayılabiliyor." Meltem Şahin bu tür haberlere 'hava kirliliği kel yapıyor' gibi örnekler verdi. Bilim gazeteciliğinin sorunlarına da değinen Meltem Şahin, bilim gazeteciliğinin yeterince uzmanlaşamama ve kurumsallaşamama sorunu olduğunu belirtti. Bilim okuryazarlığının gelişmesinin ve yaygınlaşmasının önemini vurguladı.
Dr. Öğr. Üyesi Duygu Dumanlı Kürkçü: "Dijital çağda gazeteciler veri setlerini analiz yeteneğine sahip olmalı"
İstanbul Arel Üniversitesi'nden Dr. Öğr. Üyesi Duygu Dumanlı Kürkçü, "Dijital Çağda Gazetecilik Eğitimi ve Veri Gazeteciliği" başlıklı sunumunda dijitalleşmenin gazetecilik üzerindeki etkilerinden ve veri gazeteciliğinin öneminde söz etti. İnsanların gelişen teknoloji karşısında telefon, kamera vb. araçlar sayesinde veri üreticisi olmaya başladıklarını dile getirdi. Duygu Dumanlı Kürkçü veri gazeteciliği konusunda da şunları söyledi: "Veri gazeteciliği, veri setlerini analiz etmeye, süzmeye dayalı gazetecilik yöntemidir. Veri karmaşıklığı azaltır, toplumu gerçekliğe bağlar, somut kaynaklara dayalı haberler sağlar. Dijital çağda gazeteciler haber ve enformasyon sürecinde veri setlerini analiz, yorumlama ve anlamlandırma yeteneklerine sahip olmalıdır." Dumanlı Kürkçü, bu çalışma kapsamında İstanbul Üniversitesi, İstanbul Arel üniversitesi, Marmara Üniveritesi ve Yeditepe Üniversitesi ders içeriklerini incelediğini, iletişim fakültelerinin daha fazla uygulamalı dersler vererek medya ve dijital çağa uygun mezunlar yetiştirmelerinin önemini vurguladı.
Dr. Öğr. Üyesi Meltem Gönden: "Edebi gazetecilik dersleri müfredatlara dahil edilmelidir"
Sakarya Üniversitesi'nden Dr.Öğr.Üyesi Meltem Gönden, "Edebi Gazeteciliğin Gazetecilik Eğitimine Katkıları" başlıklı sunumunda ilk olarak gazetecilik eğitiminin tarihsel gelişimi hakkında bilgi verdi. Ardından edebi gazeteciliğin ortaya çıkışını anlattı. Meltem Gönden şunları söyledi: "Hâkim haber anlayışı ve anlatısının aksine, hikâyenin gücünü, gazetecinin sesini, gözlem ve araştırmayı, sıradan yaşantıları öne çıkaran edebi gazetecilik, dijital teknolojiyle hızlı ve yüzeysel haber akışının yoğunlaştığı ve nitelikli, özgün ve alternatif içerik ihtiyacının katlanarak arttığı günümüz koşullarında, gazetecilik eğitimi açısından kilit bir konumdadır. Batı’da yoğun akademik ilgi konusu olan edebi gazetecilik Türkiye’de gazetecilik araştırmaları kapsamında henüz belirgin bir konum edinememiştir. Gazetecilik öğretim programlarında da geri planda kalmış olan edebi gazetecilik formlarını derslere dâhil etmek, gazeteci adaylarına köklü edebi gazetecilik geleneğinin klasikleşmiş ve güncel örneklerini sunmak, nitelikli haberciliğin özelliklerinin ve teknolojinin araçsallığının vurgulanabilmesi açısından önemlidir." Meltem Gönden, Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde iki yıldır verdiği Edebi Gazetecilik dersindeki deneyimlerini paylaştı.