Haber Üsküdar - Oğuz Erdem

Dünyada 1972 yılından beri uygulanan “sporda yetenek seçimi” Türkiye’de henüz istenilen seviyede, bilimsellikte ve süreklilikte yapılmıyor. Geçtiğimiz yıllar içinde konuyla ilgili çalışmalar yapan spor ve bilim insanlarının bir araya geldiği bir oluşum, Türkiye’de spor kavramını olması gereken yere ulaştırmaya çalışan ve aynı zamanda birçok spor organizasyonu gerçekleştiren Beyaz Gölge Eğitim Sağlık Spor Organizasyonları ve Tanıtım’ın sahibi Burçin Badem ile bir röportaj gerçekleştirdim.

Böyle bir proje geliştirmeye neden gerek duydunuz?

Uluslararası spor organizasyonlarında uzun zamandır sporcularımızın başarılı sonuçlar alamamasından ve aynı zamanda başarılı sporcularımızın birçoğunun devşirme olmasından rahatsızlık duydum. Bu nedenle ülkemizde yetenekli sporcu arayışına girmek ve çocuğun hangi branşa yeteneği olduğunu da anlayabilmek için böyle bir projeyi düşündüm. Günümüz toplumunda, özellikle gelişim çağındaki çocuklarımızdaki en önemli sorunların obezite ve kız çocuklarında erken mensturasyon olduğu dikkatleri çekmektedir. Her iki patolojik durumun da en önemli sebepleri hareketsiz yaşam ve yanlış beslenme olarak göze çarpmaktadır.

Çocukluk ve gençlik döneminde kazanılan ve yaşam boyu korunan fiziksel sağlık, bedenin en üst kapasitede işlev görmesi için zorunludur. Toplumun fiziksel aktivite konusunda bilgi düzeyinin yetersiz olması, fiziksel aktivitenin sağlık için öneminin yeterince anlaşılamaması ve giderek daha hareketsiz bir yaşam tarzının benimsenmesi, toplumda obezite, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet, osteoporoz gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını artıran önemli nedenlerdendir. Spor yapılırken elde edilen kazanımların yanı sıra sporun barışa, dostluğa ve uluslararası müsabakalarda ülke tanıtımına katkı sağlaması da herkesçe bilinen bir gerçek.

Projenin amacı ve hedefi nedir?

Sportif anlamda madalya potansiyeli olabilecek yetenekli çocukların keşfine ve takibine katkıda bulunmak, futbol, basketbol, voleybol dışında da birçok olimpik branş olduğunu hatırlatmak ve yönlendirmek, yetenekli sporcu havuzunu yurt çapında tarayarak genişletmek, yetenekli çocukların dışında kalanları da harekete geçirmek. Sosyal sorumluluk anlamında dünyanın en iyi sporcularına yapılan testleri ve antrenmanları çocuklarımıza da uygulayarak onların mutlu bir deneyim yaşamalarını sağlamak, yurt çapında yapılacak taramalarda aile ve ülke geleceğine dokunarak, sağlık-spor-mutluluk ilişkisinin önemini anlatmak. Hedef kitle olarak 5-16 yaş aralığındaki kız-erkek öğrenciler ve aileleri ve bu yaş grubunda görev yapan beden eğitimi öğretmenleri ve branş antrenörlerini tercih ediyoruz.

Bize biraz uyguladığınız testlerden bahseder misiniz?

5-16 yaş aralığındaki öğrencileri özel parkurumuzda ön seçim olarak adlandırdığımız fiziksel ölçümler ve beceri testlerinden geçiriyoruz. Ardından elde ettiğimiz verileri kendi yazılımımız olan Fun The Mental V03 yazılımında değerlendirip, antrenman bilimcilerimizin onayından sonra web sayfasından sonuçları yayımlıyoruz. Yetenek dilimi bölümünü takip eğitime alabileceğimiz gibi yönlendirme de yapıyoruz. Ortalama içinde kalan öğrencilerimize en uygun beş spor branşını yüzdeliği yüksek olandan aşağıya doğru sıralıyoruz. Eğer istenirse beceri ve koordinasyon eğitimi ve ikinci aşama testleri yaparak program sonu ön seçimden daha derin bir değerlendirme ve yönlendirme sunuyoruz. Ortalama altında kalan bölüme ise temel beceri ve koordinasyon eğitimi verebileceğimiz gibi, oyun ve hareket formatlı programlar da sunuyoruz. Sonrasında aynı test parkurunda değerlendirmeye alarak gelişimi takip ediyor ve buna göre kendisine yatkın branşları güncelliyoruz. Yine projeye bağlı olarak özgeçmiş ve soy geçmiş anketleriyle beraber beslenme alışkanlıkları anketi ve içsel güdülenmenin değerlendirileceği psikoloji anketi ile daha kapsamlı taramalar da yapıyoruz.

Bugüne kadar olan gelişmeler nelerdir?

2009’dan bu yana toplam 17 bin 600 gencin ölçme ve değerlendirmelerini yaptık. Norm değerlerini oluşturduk. Türkiye Futbol Federasyonu’nun hakem seçimlerindeki testlerini yaptık. Pendik, Sultanbeyli, Gaziosmanpaşa Spor Kulüpleri’nin performans testlerini yaptık. Türkiye Basketbol Federasyonu ile Yıldız Milli Kız ve Erkek aday kadro taraması ile 12 ilde 2 bin 200 basketbolcu adayının test/ölçüm ve değerlendirmelerini bitirdik. Spor A.Ş., Fatih Belediyesi ve Turkcell ile İstanbul’un Şampiyonları adlı ön seçim projesiyle 2 bin 500 öğrenci taraması yaptık. Pendik Belediyesi, Adidas ve HP ile ‘Şampiyon Çocuk Yaşta Keşfedilir’ adlı ön seçim projesiyle bin 800 öğrenciyi taradık. Hidayet Türkoğlu Basketbol Okulları İstanbul ve Ankara şubelerinde fiziksel ölçüm ve motorik test takipleri yaptık. Güler Legacy Basketbol Kampları’nın 2011’den bu yana performans ölçümleri çözüm ortağıyız. Fenerbahçe Spor Kulübü Tarabya Futbol Okulları’nda performans ve yetenek ölçümü testlerini yaptık. EVYAP Okulları, BJK Koleji, TED İstanbul Koleji, Beylikdüzü Okyanus Koleji gibi birçok okulda 2 binin üzerinde öğrencinin yetenek taramasını gerçekleştirdik. The Green Park Kartepe’de kamp yapan basketbol, voleybol ve futbol takımlarının sezon öncesi performans ölçümlerini gerçekleştirdik. Galatasaray Spor Kulübü Basketbol, Voleybol, Atletizm, Kürek branşlarında yer alan lisanslı kız/erkek sporcuların performans değerlendirmelerini yaptık. Galatasaray Spor Okulu Basketbol öğrencilerinin performans değerlendirmelerini yaptık. Beyaz Gölge Basketbol Kampları’na katılan basketbolculara performans testleri, bireysel gelişim çalışmaları yaptık. Çeşitli spor okulları ve kulüp takımlarının testlerini gerçekleştirdik.

Son olarak, gençlere tavsiyeleriniz nelerdir?

Aslında sadece gençlere değil öncelikle ailelere tavsiyelerim var. Çocuklarının durumlarının objektif ve doğru olarak tespit edilmesi için araştırmacı davransınlar. Kendi hayallerini değil, çocuklarının hayallerini gerçekleştirmeye çalışsınlar. Özel branşlara yönelmeden önce ana branşlar jimnastik, yüzme, atletizme mutlaka zaman ayırsınlar. Özellikle sekiz yaşına kadar diğer branşlar oyun amaçlı kullanılmalı. Daha sonra yetenek ölçümlemelerine göre branşlara yönelebilirler. Eğitim alanlarını seçerken de titiz davransınlar, sadece yakın diye merdiven altı spor okullarına çocuklarını emanet etmesinler. Gençlere ise sporu spor olarak yapmanın anlamını öğrenmelerini tavsiye ediyorum. Spor bir yaşam biçimidir, yaşam nedeni değildir. Aşırı rekabet içinde kavrulmuş olan spor tadını kaybetmeye başlamıştır. Spor keyiftir, bunu ıskalamadan zevkini çıkarmak lazım.