Haber Üsküdar - Kemal Ünal, Talha Baki, Samet Göl

İstanbul’da 2014 yılında hizmet vermeye başlayan UBER’in Türkiye’deki ilk yolcuları, milli basketbolcu Sinan Güler ile dijital pazarlama yöneticisi Sinemis Candemir olmuş. UBER bugün yaklaşık 3 bin sürücüsüyle taksicilerin tepkisini çekiyor.

Taksiciler, UBER sürücülerinin korsan çalıştığını ve UBER yüzünden işlerinin azaldığını öne sürüyorlar. Peki bu kavgada kim haklı? Konuyla ilgili olarak taraflarla ve yolculuk yapanlarla görüştük.

“Bu sorunun günah keçisi biz olmamalıyız”

Selçuk Küçük, taksi sürücüsü. 1971 İstanbul doğumlu. 17 yaşından beri taksicilikle uğraşıyor. Yaklaşık 30 yıldır da bu mesleği yapıyor. “Taksiciler UBER’in aktif olmasıyla gelir seviyesinde yüzde 30-40 düşüşlere uğradı” diyor. Ticari taksilerin sabahlara kadar çalışmasına rağmen UBER’in kazandığı parayı kazanamadıklarını söylüyor. “UBER’in hayatımıza girmesiyle üç müşterimizden en az biri gitti. Ayda 7500 lira kira veriyoruz. Onların böyle bir kira derdi veya gideri yok, kazandıkları parayı evlerine götürüyorlar. Ben taksimin gündelik masrafını çıkarmakta zorlanıyorum,yeri geldiğinde para kazanmadan günümüzü bitiriyoruz. Arkadaşlarımızın çoğu işlerini bırakmak zorunda kalıyor, bu sorunun günah keçisi biz olmamalıyız” diyor. UBER’den önce günde ortalama 30- 40 müşteriye hizmet verdiklerini, belki 7-8 sefer havalimanı müşterisi çıktığını, şimdi ise bunu 2’yi 3’ü geçmediğini ifade ediyor. “İşlerimizi ortalama yüzde 30-40 olumsuz etkilediğini söylesek doğru olur” diye ekliyor.

Selçuk Küçük UBER sürücülerine yapılan saldırıları onaylamıyor. “Saldırmak çözüm değil, taksici adını kirletmek bizlere zarar verir” diyor. Ona göre soruna devletin bir çözüm üretmesi en doğru yöntem. UBER araçlarına verginin artması veya taksi giderlerinin düşmesi, eşit koşullarda vergilendirilmek, eşit koşullarda yarışmak soruna çözüm olabilir diyor. “Devletimizin bir çözüm bulması taksi camiasını mutlu eder, haksız rekabette mağdur olan taraf biz oluyoruz. Bir an önce bu durumun son bulmasını istiyoruz” diye ekliyor.

Selçuk Küçük’e göre taksi UBER’den daha ucuz. “UBER’de belirlenen konuma bağlı şekilde ilerleme zorunluluğu vardır; o konumdan asla çıkamaz, ancak takside müşteri hangi yoldan gitmek isterse daha kestirme yoldan gitme şansına sahiptir. UBER’de bunu yapamazsın, konum bilgisine uyarak bildiği yoldan götürür, bu şekilde olduğundan taksi daha ucuza ve daha hızlı şekilde müşterisine hizmet verir” diye açıklıyor.

“Taksiye rağbet azalırsa mecbur UBER’e geçeceğiz”

Süleyman Keser de taksi sürücüsü. 32 yaşında. Rize’de doğmuş ve 2006’da İstanbul’a gelmiş. 12 yıldır İstanbul’da taksicilik yapıyor. UBER sürücülerine yönelik saldırılarla hiç alakasının olmadığını söylüyor. Şimdilik halinden memnun olduğunu, ancak taksiye olan rağbet azalırsa UBER’e geçebileceğini ifade ediyor. “UBER’den bir şikayetimiz yok, herkes rızkını yer. Fakat yakıt fiyatlarının ve vergilerin düşürülmesi gerekiyor. Kazandığımızı yakıta ve vergiye veriyoruz” diyor.

“İnsanlar UBER’i daha güvenilir buluyor”

Mehmet Ünal UBER sürücüsü. 1986 İstanbul doğumlu. Yaklaşık bir yıldır UBER sürücülüğü yapıyor. “Sosyal medya insanlar UBER’i daha güvenilir bulduklarını ve daha kaliteli hizmet verdiğimizi düşündüklerini, UBER’in kendilerini daha özel hissettirdiğini söylüyorlar” diyor. “Sürüşten sonra cüzdan, telefon unutabiliyorlar, hiçbir sıkıntı olmadan kargoyla adreslerine kadar bırakıyoruz. UBER’i tercih eden kesim daha çok aileler. UBER 9 kişilik olduğu için aileler daha çok ilgi gösteriyor” diye ifade ediyor. Müşterilerin gidecekleri konumları bildiklerini ve o konum doğrultusunda hareket ettiklerini ifade ediyor. Mehmet Ünal özellikle Arap turistlerin, kalabalık ailelerin ve şirket toplantıları yapanların UBER’i tercih ettiğini ifade ediyor. Taksicilerin yabancı müşterilere kilometre başına 3-4 kat fazla fiyat söyleyebildiğini, oysa UBER uygulamasında bunun mümkün olmadığını belirtiyor.

Mehmet Ünal da taksici saldırılarından rahatsız. “Birebir ağız tartışmaları, arabaya tekme atmak, yol vermemek, bunları yaşadım, bunlar ufak şeyler. Arkadaşlarım silahlı saldırılara uğradıklarını söylüyorlar. Yaşanan birçok olay var, televizyondan da şahit oluyoruz. Bunlar yanlış şeyler, özellikle gece saatlerinde darp olayları başımıza geliyor. Devletimizin bu duruma bir çözüm bulması bizim can güvenliğimiz için iyi olur” diye belirtiyor. Mehmet Ünal, ehliyeti olan, beş yıl boyunca trafikten ceza almamış ve GPRS kullanmayı bilen herkesin UBER sürücüsü olabileceğini de sözlerine ekliyor.

“Taksiciler müşterilerini çaldığımızı düşünüyorlar”

Bora Ersavaş da UBER sürücüsü. 30 yaşında. İki senedir UBER’de çalışıyor. Ticari taksilerin kötü uygulamalarının UBER’i doğurduğunu savunuyor: “Kısa mesafe almamaları, yolculara nereye gideceklerini sormaları, arabada unutulan eşyaları geri getirmemeleri, getirdiklerinde ücret istemeleri, turistlerden fazla ücret almaları, yolu uzatmaları gibi şikayetler oluyor” diyor. Taksicilerin işlerini olumsuz etkiledikleri eleştirisine de hak veriyor. “Bu biraz da nasip kısmet işi” diyor. “Taksiciler müşterilerini çaldığımızı düşünüyorlar, fakat UBER ticari taksiler gibi müşteri çağırmadan yoldan yolcu alamıyor” diye de ekliyor.

Yolcular ne diyor?

Haberimiz için konuştuğumuz bir yolcu, ulaşım için ticari taksileri tercih ettiğini ifade ediyor. “Acil olmayan durumlarda taksi kullanmıyorum. Acil durum olduğunda ise bir uygulamadan koca bir minibüs çağırıp, İstanbul trafiğinde onun gelmesini bekleyemem. Bunun yerine caddeye çıkıp ilk gördüğüm boş taksiyi durdurmanın çok daha kolay ve hızlı olduğunu düşünüyorum” diyor.

Bir başkası ulaşım için UBER’i tercih ettiğini belirtiyor. “Çünkü istediğim her yerde zaman mekan fark etmeden telefondan bir tuşla araç çağırabiliyorum. Kaç dakikada geleceğini, şoförün kim olduğunu biliyorum. Hem konforlu hem de güvenli bir yolculuk olduğu için UBER’i tercih ediyorum” diye belirtiyor.

Ticari taksiyi kulandığını belirten bir başka yolcu, “Oturduğum yerin çok yakınında bir taksi durağı var. Ne zaman durağa gitsem boş taksi bulabiliyorum. Bu yüzden UBER’i hiç kullanmadım” diyor.

Son konuştuğumuz kişi de UBER’i tercih edenlerden. “Kalabalık bir aileyiz. Taksiye sığmadığımız için UBER’de rahat yolculuk yapıyoruz. Şoförleri efendi, istediğimiz gibi klima açtırabiliyoruz. Sistem üzerinden yolculuğu takip edebiliyoruz. Ücreti önceden görebiliyoruz. Kredi kartı ile ödeme yapabiliyoruz” diyor.