Haber Üsküdar - Mehlika Karadayı

Üsküdar Üniversitesi İleri Toksikoloji Analiz Laboratuvarı tarafından, bir hasta şikâyeti üzerine yapılan incelemelerde, zayıflama amaçlı kullanılan bir zayıflama çayında kalp hastaları için ciddi risk oluşturan sibutramin etken maddesine rastlanmıştı. Söz konusu maddeyi içeren zayıflama hapı, 2010 yılında iki kadının ölümüne neden olmuş, bunun üzerine Sağlık Bakanlığı ve İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, sibutramin etken maddeli ilaçların ruhsatlarını askıya almıştı.

İnternet üzerinden satın alınan zayıflama ilaçları can alıyor

Bakanlığın 2010 yılında söz konusu kararı almasından yaklaşık 6 ay önce Kastamonu’da 23 yaşındaki Nilay Dinçer, sibutramin etken maddesi içeren bir zayıflama ilacını internet üzerinden satın alarak kullandıktan sonra hayatını kaybetmişti. Aynı yıl, Bursalı 40 yaşındaki Hülya Işıkçı da internet üzerinden satın aldığı ilacı kullandıktan kısa bir süre sonra yaşamını yitirmişti ve kanında sibutramin etmek maddesi bulunmuştu. 

Yasaklı madde kullanımı devam ediyor

Sağlık Bakanlığı tarafından, yapılan incelemeler sonucu 16.02.2011 tarihinde söz konusu bütün ilaçların ruhsatnameleri iptal edilip eczane, ecza deposu, hastane seviyesinde piyasadan toplatılarak, satışının durdurulduğu kamuoyuna duyurulmuştu. Üsküdar Üniversitesinin yaptığı inceleme, aradan geçen yaklaşık 9 yıl boyunca Bakanlığın ruhsatları askıya almasına rağmen bazı firmaların ürünlerinde tüm riskleri göz ardı ederek sibutramin kullanmakta ısrar ettiklerini gösteriyor.

“Zayıflama çaylarının incelenmemesi, önemli bir halk sağlığı sorunudur.”

Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, zayıflama çaylarında sibutramin maddesi tespit edilmesi sonrasında şu açıklamayı yapmıştı: “Piyasada bulunan ve zayıflama çayı adı ile kullanıma sunulan örneklerin sibutramin içerip içermediklerinin tespiti önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu madde özelikle psikoz, depresyon gibi ruhsal hastalıkları tetikler. Kişide muhakeme ve dikkat bozukluğu yapar. Özellikle ergenlikte akademik yaşamı da olumsuz etkiler. Tarım ve Orman Bakanlığının uygun görmesi durumunda, piyasada mevcut ürünlerin söz konusu analizlerini, uluslararası ölçekte ISO 17025 akreditasyon belgesine sahip olan Üsküdar Üniversitesi İleri Toksikoloji Analiz Laboratuvarında yapabiliriz. Toplum sağlığını tehdit eden böylesine hassas bir konu için Üniversite olarak üzerimize düşen görevi yapmaya hazırız.”

Zayıflama reklamlarındaki vaatlere kanmamak gerekiyor

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi'nde görev yapan Gıda Mühendisi ve Beslenme ve Diyet Uzmanı Özden Örkcü ile zayıflama amaçlı kullanılan ürünler ve sibutramin etken maddesi üzerine konuştuk.

Bireylerin zayıflama sürecini destekleyici ilaç ve ürün kullanımına bakış açınız nedir?

Zayıflama ürünlerine hiçbir zaman sıcak bakmamışımdır. Ne olduğu bilinmeyen ürünlerin 'şu kadar zaman kullanıyor, şu kadar kilo veriyorsunuz' gibi vaatlerine kanmamak gerekiyor. Danışanlarımıza destekleyici ürün olarak yeşil çay bile önerirken herhangi bir kronik rahatsızlıkları olup olmadığını sorgulamak durumundayız. Bu ilaçlarla belirli rahatsızlıkların daha da alevlenmesi, belirsiz rahatsızlıkların ortaya çıkması söz konusu olmaktadır. Özellikle böbrek hastası olan kişilerde bitki çaylarının ya da destekleyici ürünlerin uzun vadede verilmesi, kişinin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir.

Zayıflama sürecini destekleyen ürünlerde rastlanan sibutramin etken maddesi ve birey üzerindeki etkileri nelerdir?

İçerisinde sibutramin içeren bitki çaylarından ya da zayıflama ürünlerinden doğabilecek tehlikelere bizzat şahit oldum. Zayıflamak uğruna akıl sağlığınızdan olmayın. Sibutramin, tokluk hissi vermesi ve enerji açığa çıkarmasıyla bilinir; amaç, mutluluk hormonu serotonin oranını yükselterek tokluk hissi vermektir. Kronik kalp hastalıkları, çarpıntı, tansiyon, böbrek hastalıkları, ruh hastalıkları gibi birçok yan etkisi vardır. Yüksek dozu ölüme bile götürebilir. Bireyler daha bilinçli davranmaya dikkat etmelidir.

Bireylerin ünlü kişiler tanıtımıyla ve sosyal medya aracılığıyla zayıflama ilaçlarına yönlendirilmesi hakkında ne düşünüyorsunuz?

Toplumda güvenilir kişiler ya da medyatik ünlüler tarafından bu tarz reklamlar yapılmasını tamamen kandırmaca olarak görüyorum. Kendisi zaten zayıfken ya da mankenlik yapıyorken bu ürünleri kullanıp zayıfladıklarını söyleyen insanlara kanmamak gerektiğini bireylerin düşünebiliyor olması lazım.

Sizce bireyleri zayıflama ilaçlarına yönlendirmekten doğan zararlara karşı devlet caydırıcı önlemler alıyor mu?

Mutlaka önlem alınıyordur diye düşünüyorum. Sanırım sorun sosyal medyayı ve interneti bu kadar aktif kullanmamızla birlikte bilgi kirliliğinin fazla olmasından doğuyor. Doğruluğunu ve güvenilirliğini sorgulamadan, ürünler hakkında yapılan reklamlara kanmamak gerekiyor.