Haber Üsküdar - Nuran Şahin

Instagram, yapay zekâ destekli arkadaşlık üzerine çalışıyor. Uzun süredir devam eden çalışmalar bazılarımızın yalnızlığını gidermek, bazılarımız içinse farklı bir deneyim olarak nitelendirilirken, pek çoğumuz için de bolca şüphe barındırmaktadır. Biz de bu yapay zekâ destekli sanal arkadaşlık konusunu aydınlatmak için Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü'nden Doç. Dr. Ali Murat Kırık ile bir röportaj gerçekleştirdik.

Yapay zekâ için birileri kalıcı bir devrim, birileri geçici bir moda diyor, siz ne düşünüyorsunuz?

Yapay zekâ, dünyamızı birçok yönden dönüştürmeye devam ediyor. Veri analizi, sağlık, ulaşım, eğitim, otomasyon, ekonomi ve daha birçok alanda önemli ve kalıcı etkiler yaratıyor. Yapay zekâ, insan yeteneklerini artırarak ve yeni fırsatlar sunarak hayatlarımızı daha iyi hale getirme potansiyeline sahip. Ancak, yapay zekânın potansiyel riskleri de dikkate alınmalıdır. Etik, güvenlik ve mahremiyet gibi konulardaki endişeler, yapay zekâ teknolojilerinin sorumlu ve güvenli bir şekilde geliştirilmesini ve kullanılmasını sağlamaya yardımcı olmak için ele alınmalıdır. Yapay zekânın geleceğini şekillendirmek için açık bir tartışma ve düzenlemeler önemlidir.

Son dönemlerde yapay zekânın ivme kazanmasıyla birlikte insan ilişkileri ve iletişimi alanında da pek çok dönüşümler söz konusu. Hatta bunlardan biri de yapay zekâ destekli sanal arkadaşlıklar. Sanal arkadaşlıklar konusundaki düşünceleriniz nelerdir?

Yapay zekâ destekli sanal arkadaşlıklar, insan ilişkilerini ve iletişimini dönüştürüyor. Bu teknolojiler, insanların çevrimiçi ortamda arkadaş edinme ve iletişim kurma yeteneklerini artırırken, gerçek dünya iletişiminden uzaklaşma, etik ve güvenlik sorunları gibi riskler de taşıyor. Bu nedenle, yapay zekâ destekli sanal arkadaşlıkların etkilerini anlamak ve yönetmek için etik, güvenlik ve psikolojik faktörleri dikkate alan bir yaklaşım gerekmektedir.

Yapay zekâ ile arkadaş olan, sohbet eden insanlar var. Bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?

Yapay zekâ ile arkadaşlık kuran ya da sohbet eden insanlar, temelde duygusal ihtiyaçlarını karşılamak veya yalnızlık hissini hafifletmek amacıyla bu teknolojiye yöneliyor. Bu tür yapay zekâ destekli arkadaşlar, insanlarla samimi bir şekilde sohbet edebilir ve bazı bireyler için duygusal bir destek kaynağı olabilir. Ancak, bu tür arkadaşlıkların sosyal izolasyon riskini artırabileceği ve gerçek dünya iletişimini olumsuz etkileyebileceği asla unutulmamalıdır. Özellikle gençlerin bu noktada oldukça dikkatli olmaları gerekir.

Yapay zekâ destekli sanal arkadaşlıklar sizce gerçek arkadaşlıkların yerini tutabilir mi?

Bu sorunun cevabı açık olsa da bir açıklama yapmak gerekecek. Yapay zekâ, insanlarla etkileşim kurabilir, ancak hiçbir zaman insanların yerini tam olarak tutamaz. Bunun birkaç temel nedeni bulunmaktadır. İlk olarak, yapay zekâ duygulara sahip değildir. İnsanlar, duygusal zekâ, empati ve kişisel bağ kurma yeteneği gibi önemli duygusal bileşenlere sahiptir. Bu, insan ilişkilerinin derinliğini ve insanlar arasındaki bağı şekillendiren önemli bir faktördür.

İkincisi, yapay zekâ programlanmış algoritmalar ve veriler üzerinden çalışır. İnsanlar ise deneyimler, değerler ve kişisel özgürlükleri göz önüne alarak kararlar alabilirler. Bu, insanların yaratıcılık, özgür irade ve ahlâki değerlerle eylemlerde bulunma yeteneklerini temsil eder. Yapay zekâ, bu açıdan sınırlıdır.

Üçüncüsü, insanlar diğer insanları anlama, duygusal tepkileri yorumlama ve kişisel deneyimlerle empati kurma yeteneğine sahiptir. Bu, insanlar arasındaki sosyal etkileşimlerin temelini oluştururken, yapay zekâ bu tür insan deneyimlerini anlama veya empati kurma yeteneğine sahip değildir.

Bazı kötü arkadaşlar bizi yanlış yönlendirip kötü alışkanlıklara itebilir. Sizce bu durum sanal arkadaşlıkta da söz konusu olabilir mi?

Sanal arkadaşlıklarda, gerçek dünyadaki arkadaşlıklardan farklı olarak, karşımızdaki kişinin kim olduğunu ve ne yaptığını tam olarak bilemeyiz. Bu nedenle, kötü niyetli kişiler tarafından kandırılabiliriz. Örneğin, bir kişi bizim kötü alışkanlıklar edinmemizi teşvik edebilir veya bizi yanlış bilgilerle yönlendirebilir.

Ayrıca, sanal arkadaşlıklarda gerçek dünyadaki arkadaşlıklardan daha kolay etkilenebiliriz. Bu, karşımızdaki kişiyle yüz yüze görüşmediğimiz için, onun sözlerini ve davranışlarını daha az sorgulamamızdan kaynaklanabilir.

Son olarak, sanal arkadaşlıklar konusu ile ilgili okuyucularımıza önerileriniz nelerdir?

Elbette önerilerim var. Karşınızdaki kişinin kim olduğunu ve ne yaptığını iyice araştırmadan arkadaşlık kurmayın. İnternette tanıştığınız kişilerle adınız, soyadınız, adresiniz, telefon numaranız gibi kişisel bilgilerinizi paylaşmayın. Özel fotoğraf ve verilerinizi asla göndermeyin.