Haber Üsküdar - Mehlika Karadayı

Koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle her türlü temasın minimuma indirildiği sosyal izolasyon günlerinde Üsküdar Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Diyetisyen Elif Dinçerler ile Covid-19 ve beslenme düzeni hakkında online bir röportaj gerçekleştirdik.

Bir sağlıkçı olarak ülkemizde yaşanan Covid-19 salgını sizin hayatınızı nasıl etkiledi?

Üsküdar Üniversitesi'nde öğretim üyesiyim, aynı zamanda kendi muayenehanemde beslenme ve diyet danışmanlığı hizmeti veriyorum. Bu süreçte ben de ailemle birlikte evdeyim. İşlerimi internet üzerinden online olarak yürütüyorum. Öğrencilerime ve danışanlarıma online olarak hizmet vermeye çalışıyorum.

Bu süreçte danışanlarınız ve öğrencilerinizle takip ve iletişimi nasıl sağlıyorsunuz? 

Bazı danışanlarım online süreçten hoşlanmadıkları için diyetlerine ara vermek istediler, ama bazılarıyla devam ediyoruz. Benim şansıma bu dönem öğrencilerimin enerjileri çok yüksek ve çok güzeldi, keyifli ders işliyorduk açıkçası yüz yüze ortamda ve laboratuvarda ders yapmayı özlüyorum.

Online diyetler hakkında ne düşünüyorsunuz? Faydalı buluyor musunuz?

Bu dönemde bağışıklık sistemini güçlü tutmak için sağlıklı, yeterli ve dengeli beslenmeye daha çok ihtiyacımız var. Yüz yüze iletişim sağlayamıyor olsak da online görüşmek de çok önemli ve yapılması gereken bir süreç. Birey evde kötü, yanlış ve sağlıksız besleneceğine bir diyetisyenden yardım alarak bağışıklık sistemini destekleyici yönde bir program sürdürebilir. Yüz yüze görüşmedeki kadar verimli olmasa da online diyetlerin de yeterince verimli olduğunu düşünüyorum. Diyetisyen ve danışan ilişkisi karşılıklı diyalogla yürütülen bir sistem. Bu süreç de Facetime, Whatsapp, Skype gibi uygulamalar ile görüntülü diyalog şeklinde uygulanabilir. Danışanlarımızın evinde biz diyetisyenlerinki kadar profesyonel bir ölçüm cihazı olmaması bu sürecin tek eksiği olabilir, ancak bazı danışanlarımızın evinde vücut analizi yapabilen ev tipi cihazlar da bulunmakta. Onlarla bu süreci çok daha verimli sürdürebiliyoruz.

Sosyal izolasyon günlerinde beslenme düzenimiz nasıl olmalıdır? Virüs ve bakterilere karşı bağışıklık sistemimizi nasıl güçlendirebiliriz?

Sosyal izolasyon günlerinde bağışıklık sistemimiz açısından uyku düzenimiz çok önemli. Nasıl olsa sabah erken kalkmam gerekmiyor diye düşünerek gece geç saatlere kadar vakit geçirmek, uzun ya da az uyumak doğru değil. Günde 8 saat uyumayı öneriyorum. Yeterli miktarda su tüketmemiz gerekiyor. Beslenme çok önemli bir faktör. İnsan ihtiyaçları ve bağışıklık sisteminin güçlü olması açısından yeterli ve dengeli beslenme durumunun sağlanması gerekiyor. Yeterli ve dengeli beslenme sağlanamazsa vücudumuzda ihtiyaç duyulan vitamin, mineral, yağ, karbonhidrat gibi besin öğelerini tam olarak alamazsak, vücut normal fonksiyonlarını yürütmekte zorlanır ve bağışıklık sistemimizi de olumsuz etkiler. Bu dönemde rutinlerimizi çok bozmamamız gerekiyor. Sabah 8-10 saatleri arası kahvaltı, 12-14 saatleri arası öğle yemeği, 18-20 saatleri arası akşam yemeği ve aralarda da ara öğünler olacak şekilde bir beslenme düzenine sahip olmamız gerekiyor. Böylece fazla yemeyi de önleyebiliriz. Muhakkak kahvaltı tabağımıza çiğ sebze, maydanoz, roka, dere otu, kırmızı biber ve yeşil biber gibi besinler almamız lazım. Öğlen ve akşam yemeklerimize salata ekleyebiliriz. Ara öğünlerimizde taze meyve tüketmeyi öneriyorum. Kısacası bu dönemde çiğ sebze ve taze meyve tüketimine dikkat etmek gerekiyor.

Hangi meyve sebzeler, nasıl tüketilmelidir?

Mevsiminde bol olan meyve ve sebzeleri tüketmek gerekiyor. En güzel vitamin ihtiyacımızı içinde bulunduğumuz mevsimin meyve ve sebzesinden alırız. Meyve ve sebze tüketiminde değişik renklerde meyve ve sebzeler seçmeye özen göstermeliyiz. Sürekli portakal yemek yerine portakal, çilek, kivi gibi her renkten beslenmeye özen göstermek, değişik vitamin ve mineralleri tamamlamak açısından çok daha faydalı olacaktır. Tek oturuşta birkaç çeşit ya da birkaç adet meyveyi birlikte tüketmek değil gün içinde ara öğünlere bölerek tüketmek gerekiyor, çünkü vücudumuz o an da ihtiyacımız olan vitaminleri alıyor ve diğerlerini vücuttan atıyor. Bir anda birkaç çeşit veya fazla miktarda meyve yemenin bir anlamı olmuyor.

Bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için tüketebileceğimiz bir tarif öneriniz var mı?

Yeşil yapraklı sebzeler, kereviz sapı, pancar, kırmızı biber, yaban mersini, ananas, chia tohumu, keten tohumu, ceviz ve limon gibi malzemelerden evimizde olanları kullanarak bağışıklık sistemimizi destekleyen güzel bir salata hazırlayabiliriz. 

Evde yapılan egzersizleri faydalı buluyor musunuz?

Evde yapılan egzersizler tabii ki faydalı. Bu dönemde günlük adım sayımız dışarıda olduğumuz günlere göre çok daha düşük. Evde olduğumuz süreçte en azından bu açığı kapatmak için hareketimizi arttırmaya çalışmak önemli. Jimnastik yaparak, dans ederek ve internet ortamındaki videoları takip ederek bu süreci destekleyebiliriz. Evde kondisyon bisikleti, yürüme bandı gibi spor aleti olanlar bunları kullanabilirler. Evde yapılan egzersizlerin kesinlikle faydalı olduğuna inanıyorum.

Son olarak, özellikle bu dönemde sosyal medyada yayılan sözde diyetisyenler ve önerileri hakkında ne düşünüyorsunuz?

Sadece bu dönemde değil maalesef her dönemde sosyal medyada sözde diyetisyenler ve beslenme uzmanları vardı. Kontrol mekanizmalarının daha iyi olmasını ve bu kişilerin engellenmesini ben de isterim. Bir şekilde beslenme bilgisi edinen herkes diyet yazmaya çalışıyor, hatta tanınmış kişiler bile beslenme hakkında önerilerde bulunabiliyorlar. Bence bir birey beslenme danışmanlık hizmeti almak istiyorsa, bu hizmeti alacağı kişinin bu konu hakkında diploması veya eğitimi var mı, bu konuda profesyonel mi diye araştırmalıdır. Böyle olduğunda bu sorun ortadan kalkacaktır diye düşünüyorum.