Gazeteci Esra Arpa: Sen kadınsın, yapamazsın, zorlanırsın, ilk ayda bırakır kaçarsın dediler

Haber Üsküdar – Yasemin Zeliha Karapınar

Üsküdar İletişim’de Prof. Dr. Süleyman İrvan tarafından verilen Yerel Gazetecilik dersi kapsamında Van’da gazetecilik yapan Esra Arpa ile bir röportaj gerçekleştirdim. Esra Arpa’ya yerel medyada kadın gazeteci olmanın zorluk ve kolaylıklarını sordum.

Kendinizi tanıtır mısınız? Hangi okul mezunusunuz, gazeteciliğe ne zaman, hangi medyada ve hangi görevle başladınız? Şu anki konumunuz nedir?

21 Eylül 2000 yılında Mardin’de doğdum. Üç çocuklu bir ailenin ikinci çocuğuyum. Lise eğitimimi Mardin Çözüm Koleji’nde tamamladım. Yüksek öğrenimime 2019 senesinde Atatürk Üniversitesi iletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema bölümünde başladım. Üniversiteyi kazandıktan sonra Mardin’de bulunan Camera Obscura atölyemi bıraktım, bu atölyede ilk kameranın yapım aşaması, karanlık oda ve çekimi olmak üzere kameraya ait bir çok detayda ayrıntılı çalışmalar yaptım. Üniversiteye girdiğim sene setlerde çalıştım, fotoğrafçılık yaptım, ardından Demirören Haber Ajansı’nda ücretsiz olarak, işi öğrenmek amacıyla iki yıl çalıştım, daha sonra stajımı yaptım.

Profesyonel iş kariyerime 2022 yılında ATV/ AHABER Erzurum bölge müdürlüğünde muhabir olarak başladım. Bu süreçte çevre illerle birlikte toplam 14 ile bakıyordum. Şırnak, Mardin, Hakkari, Van, Erzurum gibi birçok doğu ve güneydoğu şehrinde görev yaptım. 2023 yılında meydana gelen depremde bölgede görev yaparak ikinci büyük depremi canlı yayın esnasında yaşadım, o esnada enkaz altında kalmaktan son anda kurtuldum. Deprem bölgesinde yaptığım yayın ve haberlerle 2023 yılında uluslararası canlı yayın kategorisinde Azerbaycan’da “Birincilik Ödülü” aldım. 4 ay boyunca bölgede çalıştım, ardından Azerbaycan’ın Karabağ operasyonunda görev aldım.

Haziran 2023 tarihine kadar Erzurum bölge muhabiri olarak devam ettim, ardından ATV| AHABER Van bölge müdürü ve muhabiri olarak bölge değiştirdim. Şubat 2024 tarihine kadar yapacağım Van görevimin ardından Ankara bölge müdürlüğüne geçeceğim.

Yaşadığınız şehirde kadın gazeteci olmanın avantajları ve dezavantajları nelerdir?

Saha muhabiri olmak, masada değil sahada iş yapmak gerekiyor, elbette bunun zorlukları var ama sadece kadın gazeteci olarak değil bir gazeteci olarak zorlukları var. Öncelikle habercinin mesai saati olmaz, haber ne zamansa işimiz o zaman olur. Gece herkes uyurken sen habere gidersin, insanların koşarak kaçtığı yere koşarak girersin, bazen yıllarca aileni, sevdiklerini göremezsin. Hangi coğrafyada olursan ol, zorlukları vardır ama bir işi seviyorsan gün bittiğinde, yaptığın haberleri gördüğünde her şey bitmiş oluyor. 

Ben işimi aşkla yapan biriyim, çocukluk hayalim olan bir mesleği icra ediyorum, zorlu coğrafyalardan biri olan Van’da, Hakkari’de görev alıyorum, yıllardır kimsenin gelmek istemediği, korktuğu bir bölgede görev almak istediğimde sen kadınsın, yapamazsın, zorlanırsın, ilk ayda bırakır kaçarsın demelerine inat ben burada görev almak istedim her şeye rağmen, bir kadın olarak bu coğrafyanın zorluklarını anlatmak istedim, bir kadının yapabileceğini göstermek istedim ve başardım.

Çalıştığım bölgeyle ilgili olarak avantaj ve dezavantaj diye ayırmam mümkün değil, her bölgenin elbette avantajı ve dezavantajı var ama çalıştığım Mardin, Van ve Hakkari bölgesinde bir kadın olarak zorlanmıyorum, zamanında kadınsın, yapamazsın, bölge çok zor, terör var dedikleri bölgelerde, dağlarda Mehmetçiğin nöbetini, emniyetin operasyonlarını anlatmak, ardından bölge halkının sıcakkanlılığını, misafirperverliğini görmek, bölgenin eşsiz doğasını anlatmak benim için her şeyi bitiriyor, kısacası her ne olursa olsun işi severek yapmak gerekiyor.

Yerel haber kaynaklarıyla ilişkileriniz nasıl? İletişim kurmak kolay mı zor mu sizin için?

Bulunduğum tüm bölgelerle iletişimim iyi. Bu zamana kadar sorun yaşamadım. İletişim kurmak oldukça kolay, tabii tanınmanız gerekiyor. Haber yaptıkça iletişim kurmak daha da kolaylaşıyor.

Şehrinizde sizin dışınızda kaç kadın gazeteci var? Oransal olarak gazetecilerin yüzde kaçı kadın gazetecidir?

İlk olarak Erzurum bölgesinde başladım göreve, ulusal ve yerelde kadın gazeteci olarak yüzde 30 oranında çalışan emekçi kadın gazeteci vardı. Hakkari bölgesinde tek kadın gazeteci olarak görev alırken, Van bölgesinde yerel ve ulusal kanallarda toplam 15 kadın gazeteci mevcut.

Şehrinizdeki gazeteci meslek örgütlerine, örneğin gazeteciler cemiyetine üye misiniz? Bu meslek örgütlerinde kadın gazeteciler yeterince temsil ediliyor mu? Bu örgütler kadın gazetecilerin yaşadıkları sorunlarla ilgili çalışma yapıyorlar mı? Bir sorun yaşadığınızda size destek oluyorlar mı?

Daha önce herhangi bir meslek örgütüne ya da cemiyete katılmadım, sürekli sahada olduğumuz için birçok ile gidip sabit kalmadığımız için bu tip cemiyetlere katılım sağlamadım ama katılan kadın arkadaşlarım var, şu an çalıştığım bölge olan Van’da cemiyetlerin bu soruna ilişkin herhangi bir çalışmasının olmadığını rahatlıkla gözlemleyebiliyorum.

Çalıştığınız medya kuruluşunda kadın gazetecilerle erkek gazeteciler arasında ücret farklılığı var mı? Yoksa eşit işe eşit ücret ilkesi mi geçerli?

Çalıştığım kurumda kadın ve erkek ayrımı mevcut değil, herkes eşit maaş alır. Maaş konusunda hiçbir şekilde ayrımcılık olmaz, eşit işe eşit ücret ilkesi geçerli.

Genel olarak bir değerlendirme yaparsanız, Türkiye’de kadın gazeteci olmak zor mu kolay mı?

Kadın gazetecinin elbette zorlukları vardır. Beni zorlayan noktalar aileden, sevdiklerimden uzak olmak, yeri geldiğinde yıllarca görmemek, bazen fedakârlık yapmak gerekiyor, bazen hayallerinin peşinden koşmak gerekiyor, ben de bunları yapan biriyim, elbette tek yaşamanın, uzakta olmanın, hatta hiç bilmediğin bir şehre gelmenin zorluklarını fazlasıyla yaşadım. Aslında bakıldığında, sadece kadınların yaşadıkları bir zorluk mu emin değilim.  Benim tek sorumluluğum kendim olduğum için, zorlukları genel olarak bu şekilde oluyor elbette. Ailesi, çocukları ve sorumlulukları olan bir kadın gazeteci için zorluklar bambaşka olabiliyor.