Türkiye'nin Koronafobi haritasını çıkardılar

Haber Üsküdar

Koronavirüs (Kovid-19) salgının toplum psikolojisine yansımalarını ölçmek üzere Üsküdar Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen online araştırmanın sonuçları online düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. 

Türkiye'nin her bölgesinden 6 bin 318 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen araştırmanın bulgularına göre, Kovid-19 salgını korku ve kaygı açısından en çok Doğu Anadolu ve Ege’de yaşayanları etkiledi. “Koronavirüsten çok korkuyorum” diyenlerin oranı Doğu Anadolu’da %50, Ege’de % 49 oldu. Karadeniz bölgesi ise %41 ile en az korkan bölge oldu. “Koronavirüsle ilgili haberleri izlerken gergin ve endişeli oluyorum” diyenlerin başında  %56 ile en çok Akdeniz bölgesinde yaşayanlar geldi.

Dört boyutta değerlendirme yapıldı

Üsküdar Üniversitesi Epidemiyolojik Araştırmalar Çalışma Grubu tarafından gerçekleştirilen araştırmada, Kovid-19 salgınının kişilerde oluşturduğu kaygılar, korkular, olgunlaşma ve süreç yönetimiyle ilgili algılar olmak üzere dört boyutta değerlendirme yapıldı. Araştırmaya katılan 897 sağlık çalışanına ilişkin çarpıcı verilerin de ortaya çıktığı çalışmada, korku ve kaygılar açısından en çok etkilenen bölgelerden salgının hayatımıza etkilerine kadar ilginç veriler elde edildi.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: "Tehlike boyutunu fazla ön plana çıkarıyoruz”

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, online basın toplantısının açılışıonda yaptığı konuşmada, yapılan araştırma ile küresel salgından etkilenen ülkemizde toplumun salgınla birlikte yaşamı etkileyecek düzeydeki korkularının, içinde bulunulan sürece ve geleceğe yönelik kaygılarının, süreç yönetimi ile ilgili algılarının ve psikolojik olgunlaşma düzeylerinin belirlenmesinin amaçlandığını söyledi. Yaklaşık 1,5 aydır ciddi bir kriz yaşadığımızı belirten Prof.Dr. Nevzat Tarhan, “Bütün krizlerin iki boyutu vardır. Biri tehlike boyutu diğeri de fırsat boyutu. Enfeksiyon hastalıkları uzmanlarının ya da mikrobiyoloji uzmanlarının yönlendirmesiyle büyük çoğunlukta hepimiz tehlike boyutunu fazla ön plana çıkarıyoruz. Bu gerekli elbette. Bir taraftan da olumsuz etkilenme durumu söz konusu. Ortaya çıkan pandemi anksiyetesi gibi kavram var. Bu konuda yapılan bilimsel çalışmalarda, Mısır, Fransa, Kanada ve İngiltere’de yapılan çalışmalarda toplumda kaygı duyanların oranının %70 civarında olduğu tespit edilmiş.  Biz de bu etkilenmeyi gördük. Nisan ayının ortalarına doğru böyle bir araştırma yapmaya karar verdik. Bu araştırmanın sosyal değerlendirmeye katkı sağlamasını istedik. Bugünkü durumu tespit edersek sonraki kararların daha sağlıklı alınacağını düşünüyoruz. Heyecan verici sonuçlar ortaya çıktı” dedi.

Doç.Dr. Gökben Hızlı Sayar: “Araştırmaya 6 bin 318 kişi katıldı”

Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü ve NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Doç.Dr. Gökben Hızlı Sayar, araştırmaya katılanlarla ilgili bilgiler verdi. Doç.Dr. Sayar, 17-25 Nisan 2020 tarihleri arasında online olarak gerçekleştirilen araştırmaya Marmara bölgesinden 3 bin 121, Ege’den 567, Akdeniz’den 483, İç Anadolu’dan 892, Karadeniz’den 569, Doğu Anadolu’dan 240, Güneydoğu Anadolu’dan 292 olmak üzere toplam 6 bin 318 kişinin katıldığını söyledi.

Araştırmaya katılan 18-79 yaşları arasındaki 1822 erkek katılımcının yaş ortalamasının 33.6 olduğunu ifade eden Doç.Dr. Gökben Hızlı Sayar, 18-97 yaş aralığındaki 4496 kadın katılımcının yaş ortalamasının ise 34.3 olduğunu belirtti. Hızlı Sayar, 3 bin 728 katılımcının büyükşehirlerde, bin 77 katılımcının il merkezlerinde ve bin 513 katılımcının da ilçe ve altı yerleşim yerlerinde yaşadıklarını söyledi.

Doç.Dr. Gökben Hızlı Sayar, 3 bin 103 katılımcının bekar, 3 bin 50 katılımcının evli olduğunu; eğitim durumları açısından ise, 388 katılımcının ortaokul ve altı, bin 168 katılımcının lise, 3 bin 152 katılımcının önlisans ve lisans, bin 610 katılımcının da yüksek lisans ve doktora mezunu olduğunu söyledi.

Araştırmaya katılanların meslekleri hakkında da bilgiler veren Doç.Dr. Gökben Hızlı Sayar, bin 391 katılımcının öğrenci (%22), 897 katılımcının sağlık çalışanı (%14.2), 883 katılımcının akademisyen (%14), 610 katılımcının ev hanımı (%9.7), 528 katılımcının hukuk/kamu çalışanı (%8.4), 404 katılımcının işsiz (%6.4) ve 1605 katılımcının da diğer meslek gruplarından (%25.3) olduğunu belirtti.

Doç.Dr. Gökben Hızlı Sayar, araştırmaya katılanların çalışma durumlarına ilişkin de bilgiler verdi. Buna göre, 754 katılımcı (%11.9) ofis-ev dönüşümlü; bin 327 katılımcı evde (%21) çalışıyor. Bin 40 katılımcı (%16.5) Covid öncesi çalışırken şimdi çalışmıyor; 841 katılımcı (%13.3) sürekli işyerinde çalışırken, 2 bin 356 katılımcı (%37.3) Covid öncesi çalışmıyordu, şimdi de çalışmıyor. 

Araştırma bulgularını Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Ünübol açıkladı

Üsküdar Üniversitesi tarafından düzenlenen online basın toplantısında Koronafobi araştırmasının sonuçlarını ise Üsküdar Üniversitesi Epidemiyolojik Araştırmalar Çalışma Grubu Başkanı Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Ünübol açıkladı. Ünübol, araştırma sonuçlarının korkular, salgın ilişkili kaygılar, süreç yönetimi algısı ve olgunlaşma başlıkları altında değerlendirildiğini söyledi.

En çok Doğu Anadolu ve Ege'de yaşayanlar korkuyor

Araştırma sonuçlarına göre, “Koronavirüsten çok korkuyorum” diyenlerin başında  yüzde 50 oranı ile Doğu Anadolu bölgesinde yaşayanlar ile yüzde 49 oranı ile Ege bölgesinde yaşayanlar geliyor. Bu iki bölgeyi yüzde 47 ile Akdeniz bölgesi izlerken; Marmara, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da ise bu oran yüzde 43 oldu. Karadeniz bölgesi ise yüzde 41 ile en az korkan bölge oldu. Koronavirüsten hiç korkmadığını söyleyenlerin başında yüzde 15 oranı ile Karadeniz bölgesinde yaşayanlar geliyor. Bu grubu yüzde 14 ile Güneydoğu Anadolu bölgesinde yaşayanlar; yüzde 13 ile İç Anadolu bölgesinde yaşayanlar; yüzde 12 ile Ege ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaşayanlar;  yüzde 11 ile Marmara’da yaşayanlar ve yüzde 10 ile Akdeniz bölgesinde yaşayanlar geliyor.

Koronavirüsle ilgili haberler en çok Akdeniz bölgesinde yaşayanları olumsuz etkiliyor

“Koronavirüsle ilgili haberleri izlerken gergin ve endişeli oluyorum” diyenlerin başında yüzde 56 ile Akdeniz bölgesinde yaşayanlar geliyor. Akdeniz bölgesini yüzde 55 ile Doğu Anadolu, yüzde 54 ile Ege ve yüzde 52 ile İç Anadolu bölgesinde yaşayanlar takip ediyor. Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde bu oran yüzde 50 olurken; Karadeniz bölgesinde yaşayanların sadece yüzde 45'i Koronavirüsle ilgili haberleri izlerken gergin ve endişeli olduğunu belirtiyor.

En çok Doğu Anadolu bölgesinde yaşayanlar Koronavirüs hakkında düşünmekten rahatsız oluyor

“Koronavirüs hakkında düşünmek beni çok rahatsız ediyor” diyenlerin başında yüzde 51 ile Doğu Anadolu bölgesinde yaşayanlar geliyor. Bunu yüzde 50 ile Akdeniz, yüzde 49 ile Ege ve Güneydoğu Anadolu, yüzde 47 ile İç Anadolu bölgesinde yaşayanlar izliyor. Koronavirüs hakkında düşünmekten rahatsız olanların oranı ise Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yüzde 45 olarak belirlendi. 

Koronavirüs nedeniyle ölmekten korkanların başında Ege'de yaşayanlar geliyor

“Koronavirüs nedeniyle hayatımı kaybetmekten çok korkuyorum” diyenlerin başında yüzde 43 oranı ile oranı Ege bölgesinde yaşayanlar geliyor. Doğu Anadolu’da yaşayanların yüzde 40'ı, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşayanların yüzde 39'u Akdeniz bölgesinde yaşayanların yüzde 38'i, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yaşayanların ise yüzde 37'si Koronavirüs nedeniyle ölmekten korktuğunu ifade ediyor.

Koronavirüs kapmaktan endişeli oldukları için uykuları kaçanların oranı çok yüksek değil

“Koronavirüs kapmaktan endişeli olduğum için uykum kaçıyor” diyenlerin başında yüzde 15 ile Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaşayanlar geliyor. Akdeniz bölgesinde yaşayanların yüzde 12'si, Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde yaşayanların yüzde 11'i ve Karadeniz bölgesinde yaşayanların sadece yüzde 10'u Koronavirüs kapmaktan endişeli oldukları için uykularının kaçtığını ifade ediyor.

Kadınlar erkeklerden daha çok korkuyor

Araştırma bulgularına göre, haber / sosyal medya takip ederken endişe duyma; Covid hakkında düşününce rahatsız olma; Koronavirüs'ten çok korkma; ve Covid nedeniyle hayatını kaybetmekten çok korkma oranları oranlarına bakıldığında kadınlar erkeklere göre daha çok korkuyor.

Büyükşehirlerde yaşayanlar daha çok korkuyor

Katılımcıların yerleşim yerlerine göre değerlendirme yapıldığında büyükşehirlerde yaşayanların küçük şehir, ilçe ve kasabalarda yaşayanlardan daha fazla korktukları göülüyor. Verilere göre, haber / sosyal medya izlerken endişe duyanların oranı büyükşehirlerde yüzde 52 iken ilçe ve kasabalarda yüzde 47'ye düşüyor.  

Sürecin belirsizliği en yüksek kaygıyı oluşturuyor

Araştırmada salgın sürecinde kaygı konuları da soruldu. Elde edilen verilere göre katılımcıların yüzde 46.6'sı sürecin belirsizliğinden kaygı duyuyor. Katlımcıların yüzde 45.6'sı Ceza İnfaz Yasası değişikliğinin olumsuz sonuçlarından; yüzde 40.9'u sosyal ilişkilerden uzak kalmaktan; yüzde 35.3'ü ölümü halinde aile bireylerinin geleceklerinden; yüzde 31,3'ü yeterli sağlık hizmeti alamamaktan; yüzde 31,1'i yeterli ekipmana ulaşamamaktan; yüzde 30.8'i ekonomik sorunlar yaşamaktan; yüzde 28.4'ü kendisi ya da çocuğunun eğitiminin aksamasından; yüzde 27.8'i evden dilediği zaman çıkamamaktan; yüzde 27.6'sı aile bireylerinin ruhsal durumlarından; yüzde 26.6'sı fiziksel güvenliği sağlayamamaktan; yüzde 23.4'ü toplumda silahlanma yaşanmasından; yüzde 23.1'i etkinlik / ibadet / hobileri sürdürememekten; yüzde 22'si gerekli durumda il dışına çıkamamaktan; yüzde 21.3'ü işsiz kalmaktan kaygı duyuyor.

Sağlık çalışanları en çok sağlıkta şiddetten kaygı duyuyor

Araştırmada, Koronavirüsle mücadelede en ön saflarda yer alan sağlık çalışanlarının kaygılarına ilişkin veriler de ortaya kondu. Çalışmaya katılan 897 sağlık çalışanı üzerinden yapılan değerlendirmede, sağlık çalışanlarının en yüksek oranda yüzde 55 ile sağlık çalışanlarına yönelik şiddetten kaygı duydukları görüldü. Sağlık çalışanları arasında sürecin belirsizliğini kaygı verici bulanların oranı yüzde 50; Ceza İnfaz Yasası değişikliğini kaygı verici bulanların oranı yüzde 49 oldu. Sağlık çalışanlarının yüzde 44'ünün yeterli ekipmana ulaşamamaktan; yüzde 43'ünün de ölümü halinde aile bireylerinin geleceklerinden kaygı duydukları belirlendi.

Sağlık çalışanlarına yönelik düşünceler olumlu yönde gelişti

Koronafobi araştırmasında katılımcıların süreç yönetimine ilişkin algıları da ölçülmeye çalışıldı. Elde edilen verilere göre en olumlu değişiklik sağlık çalışanlarına yönelik düşüncelerde ortaya çıktı. Araştırmaya katılanların yüzde 82'sinin “Covid-19 sürecinde sağlık çalışanlarına yönelik düşüncelerim olumlu yönde gelişti” diye belirttikleri görüldü. "Covid-19 ile tıbbi mücadele konusunda dünyadaki gelişmiş ülkelere göre ülkemi daha başarılı görüyorum" diyenlerin oranı yüzde 58 iken, "Süreçle ilgili kamu otoritelerinin çalışmalarını yeterli ve tatmin edici buluyorum" diyenlerin oranı ise yüzde 46'da kaldı. 

Salgın süreci olgunlaşmaya katkı sağladı

Salgın sürecinin olgunlaşmaya etkilerinin de ölçüldüğü araştırmada katılımcıların yüzde 74’ü “Elimdekilerin kıymetini daha iyi anladım”; yüzde 59’u “Yaşamda önem verdiğim şeylerin öncelik sırası değişti” dedi. “Zorlukları göğüsleyebileceğimi anladım” ve “Olayları olduğu gibi kabulleniyorum” diyenlerin oranı yüzde 56; “Manevi konulara ilgim arttı” diyenlerin oranı yüzde 49 oldu; “İlişkilerime daha çok emek sarf etmeye başladım” diyenlerin oranı da yüzde 48 oldu.

Koronafobi araştırması medyada geniş yer buldu

Üsküdar Üniversitesi tarafından yapılan Koronafobi araştırması medyada geniş yer buldu. Araştırma Anadolu Ajansı'nda "Türkiye'nin 'Koronafobi Haritası' açıklandı" başlığıyla; Demirören Haber Ajansı'nda (DHA) "Türkiye'nin koronafobi haritası... En çok o bölge insanları korkuyor" başlığıyla;  "Sözcü gazetesinde "Türkiye’nin ‘Koronafobi Haritası’: En çok Doğu Anadolu ve Ege korkuyor" başlığıyla; Milliyet gazetesinde "Son dakika! Corona'dan en çok korkan bölgeler belli oldu" başlığıyla;  Habertürk gazetesinde "Türkiye'nin "Koronafobi Haritası" açıklandı" başlığıyla; Posta gazetesinde "Türkiye Koronafobi haritası çıkarıldı! İşte salgından ölmekten en çok korkan bölgemiz" başlığıyla; Yeniçağ gazetesinde "Türkiye'nin korona anketi sonuçlandı" başlığıyla; Karar gazetesinde "Türkiye'nin "koronafobi" haritası çıkartıldı! En fazla Doğu Anadolu Bölgesi korkuyor" başlığıyla verildi. Araştırmaya ilişkin haberlere ayrıca çok sayıda haber sitesinde ve yerel internet sitesinde geniş biçimde yer verildi.