Haber Üsküdar - Merve Şişman

Üsküdar Ünivrsitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü tarafından gerçekleştirilen ve moderatörlüğünü Gazetecilik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Süleyman İrvan'ın yaptığı Haber Atölyesi eğitimlerinin dördüncüsünde gazetecilikte Türkçe konusu ele alındı.

Çevrim içi olarak düzenlenen eğitimde gazetecilikte Türkçeyi doğru kullanmanın önemine değinen Prof. Dr. Süleyman İrvan, "Dilin kullanımındaki kurallar zamanla  değişebiliyor. Kelimelerin bitişik mi ayrı mı yazılacağını öğrenmeye çalışırken bir bakıyorsunuz kurallar değişiveriyor, bu yüzden kuralları sürekli olarak kontrol etmek gerekiyor. Kurallara hakim olmadığınızda, yanlış bir kelime yazdığınızda okuyucu tarafından eleştirilebilirsiniz. Eş veya benzer anlamlı sözcükleri birlikte, aynı cümle içinde kullanmamalıyız. Örneğin, "Bu yaptığın şeyin kimseye bir yarar ya da fayda sağlamayacağı açıktır" cümlesindeki 'fayda' ve 'yarar' sözcükleri aynı anlama gelir, dolayısıyla tekrardır. Anlamı karıştırılan sözcükler var: ayrıntı/fark, azımsamak/küçümsemek, belirten/gösteren, sağlamak/vermek gibi. Bu sözcükleri de doğru anlamlarıyla kullanmalıyız.  Kelimelerin doğru yazılışını bilemediğimiz durumlarda Türk Dil Kurumu'nun sözlüklerinden, kılavuzlarından kontrol etmeliyiz" ifadelerini kullandı.

En çok hata de/da bağlacının yazımında yaşanıyor

Konuşmasında de/da bağlacına özellikle vurgu yapan Prof. Dr. Süleyman İrvan, "Çok basit gibi görünen de/da bağlacı kullanımı ile durum eki olan -de/da kullanımında çok yanlışlar yapıldığını görüyorum. Biz bir türlü bunu öğretemedik, başarısız olduk yani. Oysa bunu doğru yapabilmenin çok basit bir yöntemi var: Eğer 'de'yi cümleden çıkardığımızda cümlenin yapısı bozuluyorsa, durum eki olan -de söz konusu demektir ve birlikte yazılması gerekir. Cümlenin anlamı bozulmuyorsa ayrı yazılması gerekir. Bu kadar basit aslında" dedi. Prof. Dr. Süleyman İrvan, sunumunun ardından Haber Atölyesi katılımcılarına 25 soruluk bir test de uyguladı. Sıklıkla yanlış kullanılan ve birbiriyle karıştırılan sözcüklerin yer aldığı testin sonunda doğru cevaplar aktarıldı.