Haber Üsküdar – Regaip Tunahan Latifoğlu

Üsküdar İletişim'de verilen Yerel Gazetecilik dersi kapsamında Rize Gazeteciler Derneği Başkanı Faik Bakoğlu ile konuştuk ve kendisine Rize'de gazeteciliği sorduk.  

Kendinizi tanıtır mısınız, kaç doğumlusunuz? Hangi okul mezunusunuz, gazeteciliğe ne zaman, hangi medyada ve hangi görevle başladınız?

Ben Faik Bakoğlu. Lise ve yüksekokulu Rize’de bitirdim ve 1977 yılından beri Zümrüt Rize gazetesinin müdürlüğünü, 1986’da da Mustafa Ardal’ın yönetimi bize devretmesiyle beraber imtiyaz sahipliğini yapmaktayım.

Halen başkanlığını yaptığınız Gazeteciler Derneği’nin tarihçesi hakkında bilgi verebilir misiniz? Ne zaman kuruldu, şimdiye kadar neler yaptı? Kaç üyeniz var?

Kısa ismi RİGADER olan Rize Gazeteciler Derneği’nin 1990 yılındaki kuruluş aşamasından beri aralıksız başkanıyım. Aynı zamanda derneğimiz merkezi Ankara’da olan Türkiye Gazeteciler Federasyonu’na da üyedir ve ben de o federasyonun yönetiminde aktif görevdeyim. TGF 1996’da kuruldu, o günden beri federasyonumuz ve Rize Zümrüt gazetemizin mücadelesini ödün vermeden sürdürmekteyiz.

Gazeteci arkadaşlarımızın sorunları olduğunda onlarla ilgileniyoruz. Acılı ve sevinçli günlerde yanlarında oluyoruz ve bağlı olduğumuz federasyonun faaliyetlerine katılıyoruz. Rize Gazeteciler Derneğimizi temsil ediyoruz ve  federasyonumuz iki ayda bir olmak üzere senede en az altı kez Türkiye’nin çeşitli illerinde toplantılar yapmaktadır. Bu yıl pandemiden dolayı son 5 ay içerisinde iki kez toplandık ve sorunlarımızı dile getirdik. İlk toplantımızı Düzce’de diğerini de Tekirdağ’da yaptık.  Ardından da birtakım kararlar alarak siyasilere ve yetkili isimlere bu kararlarımızı, istek ve dileklerimizi bildirdik.

Rize’de gazetecilik faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz? Kaç basılı gazete var, kaç bağımsız haber sitesi var? Şehrinizdeki gazeteciliği nasıl değerlendiriyorsunuz?

Rize’de 14 adet gazete yayımlanıyor. En eskisi bizim gazetemiz olan Zümrüt Rize gazetesidir. Diğerleri en fazla 5 yıllık gazetelerdir. Onların tirajları da maalesef olumsuz koşullardan dolayı çok düşük oluyor. Bizim Zümrüt Rize gazetemizin pandemiye karşın hiç rakamını düşürmedik, büyük bir kısmı Rize Merkez’de olmak üzere günlük en az 1000 adet gazete basarak PTT aracılığıyla ilçelerimize veriyoruz.

İnternet haber sitesi sayısına gelince, bunun kesin sayısını hesaplamak zor olur. Bakıyorsunuz bir haber sitesi kurulmuş, sonra kapatmış gitmiş, normal olarak faaliyet gösteren 5-6 tane internet sitesi var. İlk kurulan Rize’nin Sesi gazetesidir. Diğerleri bazen kapatıyor bazen ara veriyorlar.

Şehrimizdeki gazetecilik ekonomik koşullardan dolayı düşüşte, İnternet olayında, bilgisayar olayında yetişkin olmayan elemanlar var. Haber yakalayamayan arkadaşlar var. Zaten Anadolu Ajansı gibi yerlerden haberi okuyup bunu sayfamıza atıyorlar. Onları, bu haberler daha önceden yayımlandı diye uyarıyoruz. Herkes kopyala yapıştır misali habercilik yapıyor, biz özel haberlere yer vermeye çalışıyoruz.

Şehrinizdeki medya kuruluşlarının temel sorunları nelerdir? Bu sorunları çözmek için neler yapılmalıdır? Cemiyet olarak bu konuda çalışmalarınız var mı?

Çok sorun var, örneğin gazeteler haftada bir bazen 2 gün basılı olarak çıkıyor. Çünkü kağıt sıkıntısı çekiyoruz. Hem çok pahalı hem de bulunamıyor. Gazeteleri kopyaladığımız kalıplar da aynı şekilde. Elektrik ve boyalar çok pahalı. Gazeteleri çıkarmak büyük özveri haline geldi. Resmi ilanlar yeterli değil. Resmi ilanla gazete çıkaracağım ve kâr sağlayacağım diye düşünenler yanılıyorlar. Biz de özel ilanlarla daha çok takviye yapıyoruz. Özel ilanlarda gazetemiz eski olduğu için diyalog halinde olduğumuz markaların ilanlarını yayımlıyoruz. Rize’deki bazı gazeteler Rize Ticaret Odası başkanlığı seçimlerinde propagandasını yaparak oradan gelir sağladılar. Bu bir fırsatçılıktır ancak gelir olmadığı için muhtarlık, belediye başkanlığı gibi seçimlerde böyle bir uğraş içerisinde oluyorlar. Eskiden matbaacılar ve gazeteciler ayrıydı ancak şimdi matbaacılar ve gazeteciler birleşerek geçimlerini sağlamaya çalışıyorlar.

Şehrinizde halk gazetecilere nasıl bakıyor? Takdir ediyor mu?

Genelde problem anında ararlar. Siyasi parti liderleri son 30-40 yıldır Rize’den çıktığı için herkes siyasi yönden kendini güçlü zannediyor. Partilere üye oldukları için hemen her işi anında çözmek istiyorlar. İşi çözemediklerinde yerel gazetelere yazıyorlar hatta bunları ulusal gazetelere ve televizyonlara gönderin diyorlar. Hemşerilerimiz maddi ve manevi katkı vermiyorlar maalesef yani bu konuda destek çok az.

Basın Kanunu ile gazeteciliği ilgilendiren bazı kanunlarda son yapılan değişiklikler hakkındaki değerlendirmeleriniz nelerdir? Yasa değişikliklerinin olumlu ve olumsuz yönleri hakkında değerlendirme yapabilir misiniz?

Hükümet yetkililerinin son yaptıkları düzenlemeyle haklı oldukları konular var ama genelde dünyada da ülkemizde de özgür basın gibi konular gündeme gelir. Ama duyarlı, bilinçli haber yaptıktan sonra olumsuz çıkan yasalar bile bizi etkilemez. Gazeteci elinde bilgisi, belgesi varsa haberini yazar. Ulu Önder Atatürk’ün, “Gazeteciler gördüklerini, bildiklerini, samimiyetle yazar çizerler” ifadesi vardı. Bunları yazdıktan sonra, olmayan bir şeyi eklemedikten sonra korkulacak bir şey yok.

Yerel medya yaygın/ulusal medyaya göre daha mı özgür yoksa daha mı kısıtlı?   

Rize siyasetin yaygın ve herkesin birbirini tanıdığı bir yer olduğu için herkeste bir akrabalık, dostluk var. Baskı hissettirilmeden olsa da var. Örneğin matbaa işleri yapılırken kişiler davetiyeleri kendilerine yakın oldukları kişilere gönderir. Ulusal gazetelerden tirajı çok komik resmi rakamı belirli olmayan gazetelere devlet bankaları, Ziraat, Halkbank gibi bankalar reklam veriyor. Yani onlara maddi yönden destek oluyorlar. Basın İlan Kurumu muhalif görüşteki bazı yerel gazetelere ilan kesme cezası veriyor. Allah’tan bazı yürekli hakimler, savcılar bu kararları iptal ediyorlar. Bazı gazeteler ve televizyonlar uzun süre kapanmaktan kurtuluyorlar.

Son olarak eklemek istediğiniz bir husus var mıdır?

Şimdi biz bunları eleştiriyoruz ama Haziran’da veya daha önce yapılacak seçimde hükümet ve üst düzey isimler değişebilir. Belki bugünleri de arayabiliriz. Çünkü ben 67 yaşındayım, nerdeyse her siyasi görüşle çalıştım ve diyalog kurdum. Muhalefet yerel gazetelere özgürlük ve destek sağlayacağız diyor. Umarım özgür ve destekli çalışmalar yapabiliriz ileride.