Haber Üsküdar – Gamze Nur Ulaş

Üsküdar İletişim’de Prof. Dr. Süleyman İrvan tarafından verilen Yerel Gazetecilik dersi kapsamında Niğde Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Alpaslan Düzgün ile bir röportaj gerçekleştirdik. 

Kendinizi tanıtır mısınız, kaç doğumlusunuz? Hangi okul mezunusunuz, gazeteciliğe ne zaman, hangi medyada ve hangi görevle başladınız

Merhabalar ben Alpaslan Düzgün, 06.06.1980 tarihinde Niğde’nin Bor ilçesinde dünyaya geldim. İlk, orta ve lise tahsilimi Bor ilçesinde tamamladıktan sonra, yüksek tahsilimi Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Bilgisayarlı Muhasebe Ön lisans, Anadolu Üniversitesi İşletme Lisans olmak üzere tamamladım.

Aslında şöyle denebilir, gazeteciliğe lise yıllarında başladım diyebilirim. Lise öğrenimimde okul gazetesi çıkarmak suretiyle gazeteciliğe adım attım. Daha sonra uzun süre muhasebecilik yaptıktan sonra, 9 Şubat 2005 tarihinde Niğde’nin Bor ilçesinde günlük yayın yapan Bor’un Sesi gazetesini kurarak yerel gazeteciliğe başladım. O yıldan bugüne kadar, Bor’un Sesi gazetesi sorumlu yazı işleri müdürlüğü, Niğde Anadolu Haber gazetesi imtiyaz sahibi ve genel yayın yönetmenliği ile sorumlu yazı işleri müdürlüğü, Niğde Günaydın gazetesi ortağı ve genel koordinatörlük görevlerinde bulundum. Halen Niğde Günaydın gazetesinde görev yapmaktayım. Ayrıca Niğde Medya Haber sitesinin sahibi olarak da dijital platformda haberciliğe devam ediyorum. Yerel basında yüzlerce makalem yayımlandı.

Halen başkanlığını yaptığınız Gazeteciler Cemiyeti’nin tarihçesi hakkında bilgi verebilir misiniz? Ne zaman kuruldu, şimdiye kadar neler yaptı? Amacı ne? Kaç üyeniz var? Cemiyet olarak neler yapıyorsunuz?

Niğde Gazeteciler Cemiyetimiz 7 Mart 1989 tarihinde kurulmuş, Niğde’nin ilk basın meslek dayanışma kuruluşudur. Cemiyetimiz kurulduğu günden bugüne kadar yerel basının sorunlarının yanı sıra Niğde’mizin kalkınması, gelişmesi ve tanıtımı noktasında önemli çalışmalara imza atmıştır. 1992 yılında kurulan, o zamanki adıyla Niğde Üniversitesi’nin kurulması için imza kampanyası başlatmış ve o tarihte 50 bin imza toplayarak büyük bir başarıya imza atmıştır. Bunun yanında Niğde’nin kalkınmada öncelikli iller arasında yer alması için çalışmalar yapmış, başta Niğde Patates Araştırma Enstitüsü olmak üzere önemli kamu kurum ve kuruluşlarının Niğde’de açılmasına katkı sunmuştur. Niğde Havaalanı İstiyor kampanyası başlatarak 100 bin imza toplamıştır.

Cemiyetimizin temel amacı Niğde basınında birlik, beraberlik ve dayanışmayı sağlayarak, Niğde halkının haber alma hakkından en iyi şekilde yararlanmaları için faaliyette bulunmak, bunun yanında Niğde’nin gelişmesine ve kalkınmasına katkı sunmaktır. Cemiyetimizin güncel olarak 51 üyesi bulunmaktadır, bu üyelerimiz tamamen basın sektöründe çalışan kişilerden ve uzun yıllar basın sektöründe çalışmış ve sürekli basın kartı alarak emekli olan büyüklerimizden oluşmaktadır. Cemiyet olarak, Niğde basının sorunlarının çözülmesi noktasında çalışmalar yürütmekteyiz. Yerel gazetelerimizin yaşadığı idari ve ekonomik sorunların çözümü noktasında yaptığımız çalışmalar bulunmaktadır. Bu noktada pandemi sürecinde dönüşümlü yayın ve pandeminin ardından döviz kurlarında yaşanan dalgalanma ve hammadde temininde yaşanan zorluklar ile sıkıntı çeken gazetelerimizin nefes almasını sağlamak amacıyla haftada iki gün yayın politikasına geçilmesi için başarılı çalışmalar yaptık. Ayrıca Cemiyet olarak üyelerimize ve Niğde’de yerel basın çalışanlarımıza muhabirlik, etkili iletişim, görgü ve nezaket kuralları, fotoğrafçılık gibi kurslar düzenleyerek, üyelerimizin gelişimlerine katkı sunduk. Üyelerimizle moral gecelerinde, gezi turlarında, piknik, yarışma vb. etkinliklerde birlikte olarak iş hayatında yaşadıkları stresten uzaklaşmaları adına sosyal faaliyetlerde bulunduk. Ayrıca Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi başta olmak üzere Niğde Belediyesi ve Niğde Valiliği iş birliğinde eğitim seminerleri ve konferanslar düzenledik.

Cemiyet Başkanlığını yaptığınız şehrinizde gazetecilik faaliyetleri hakkında bilgi verebilir misiniz? Kaç basılı gazete var, kaç bağımsız haber sitesi var? Şehrinizdeki gazeteciliği nasıl değerlendiriyorsunuz? 

Niğde’de gazetecilik ve basın sektörü tam anlamıyla tespit edilemese de 1900’lü yılların başında başladığı biliniyor. Günümüzde Niğde Merkezde Hamle gazetesi, Gündem gazetesi, Niğde Haber gazetesi, Anadolu Haber gazetesi ve Niğde Günaydın gazetesi olmak üzere 5 gazete, Bor ilçesinde Yeşil Bor gazetesi ve Bor’un Sesi gazetesi adı altında 2 gazete ve Ulukışla ilçesinde ise Ulukışla Havadis gazetesi adıyla 1 gazete olmak üzere 8 gazetemiz yayın hayatını sürdürüyor. Bu gazetelerimiz hem Basın İlan Kurumu hem de Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı sistemine dahil olan gazetelerimizdir. Ayrıca bu sistemin dışında bulunan ve aylık olarak yayımlanan 51 Haber gazetesi adıyla yayımlanan bir gazetemiz de bulunmaktadır.

Basılı olarak yayımlanan gazetelerimizin aynı zamanda haber siteleri mevcut. Gazetelerimizin haber siteleri dışında Niğde’de 10’a yakın internet haber sitesi bulunmaktadır. Niğde’de gazetecilik çevre illere bakıldığında çok daha gelişmiş bir şekilde yapılmaktadır. Basılı gazetelerimizin baskı kaliteleri ve içerikleri çevre illerin önündedir. Bu anlamda Niğde’de hem basılı gazete hem de dijital habercilik konusunda kaliteli, ilkeli ve seviyeli bir yayın anlayışı vardır.

Şehrinizdeki medya kuruluşlarının temel sorunları nelerdir? Bu sorunları çözmek için neler yapılmalıdır? Cemiyet olarak bu konuda çalışmalarınız var mı?

İlimizde medya kuruluşlarımızın en temel sorunu, nitelikli eleman sorunudur. Sektörde görev yapan arkadaşlarımızın büyük bir kısmı bu mesleğin eğitimini almamış, başka bir tabirle mektepli değil alaylı olarak sektörde yetişmiş arkadaşlarımızdır. Şehrimizdeki yerel basın nitelikli eleman bulma konusunda sıkıntı yaşamaktadır.

İkinci bir sorun ise Niğde’nin küçük bir il olması dolayısıyla yerel medya kuruluşlarımız ekonomik anlamda sıkıntı yaşamaktadır. Basılı gazetelerimizin gelirlerinin büyük bir kısmı basın ilandan gelen ihale ilanlarıdır. Niğde’de özel reklam ve firma reklamı yok denecek kadar azdır. Diğer önemli sıkıntılardan birisi de gazete okuru sayısının yetersiz olmasıdır. Yapılan araştırmalar zaten az okuyan bir toplum olduğumuzu gösterirken, Niğde’de gazete okur sayısı da oldukça düşük bir seviyededir.

Bu sorunların çözümü noktasında Niğde Gazeteciler Cemiyeti olarak planlı bir şekilde yaptığımız çalışmalarımız bulunmaktadır. Nitelikli eleman sıkıntısı çeken gazetelerimizde çalışanlarımızın çalışma kalitelerini artırmak adına Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi İletişim Fakültesi ile ortak paydaş projesi imzalayarak, burada öğrenim gören iletişim fakültesi öğrencilerini staj, yarı zamanlı olmak üzere gazetelerimizde istihdam ederek onları sektöre kazandırmaya çalışıyoruz. Mevcut basın çalışanlarımıza ise çeşitli kurslar düzenleyerek, mesleki kabiliyet ve yeteneklerini geliştirmelerine katkı sunuyoruz.

Gazetelerimizin daha okunur olması adına Cemiyet olarak yaptığımız çalışmalar kapsamında, kütüphanelere, kahvehanelere, cafelere, berberlere, çay ocakları vb. insan sirkülasyonunun çok olduğu yerlere ücretsiz olarak gazete bırakarak gazetelerin okunurluğunu artırmaya yönelik çalışmalar yapmaktayız. Ayrıca köy okullarına cemiyet olarak kütüphane kurulması, medya okur yazarlığı dersi verilen eğitim kurumlarında öğrencilerle bir araya gelinmesi gibi faaliyetlerde bulunmaktayız.

Şehrinizdeki medyanın olumlu yönleri nelerdir? Halk gazetecilere nasıl bakıyor? Takdir ediyor mu?

Niğde ölçeklerinde olan illerde yerel basın son derece önemlidir. Yerel basın sadece halka haber verme görevini yerine getirmez. Yerel basın aynı zamanda o ilin kültürüne, turizmine, siyasetine, yönetimine tanıtımına da büyük katkı sunar. Niğde medyası bu yönde koordineli bir şeklide çalışmakta, yönetenler ile yönetilenler arasında köprü vazifesi görmekte ve görevini güzel bir şekilde yerine getirmektedir. Niğde halkının büyük bir kısmı gazetecilere olumlu bakmaktadır. Bunun yayında, bir kısım ise gazetecileri tabiri caiz ise öcü olarak görmekte ve çoğu zaman bir olayla ilgili olarak konuşmaktan ve demeç vermekten çekinmektedirler.

Basın Kanunu ile gazeteciliği ilgilendiren bazı kanunlarda son yapılan değişiklikler hakkındaki değerlendirmeleriniz nelerdir? Yasa değişikliklerinin olumlu ve olumsuz yönleri hakkında değerlendirme yapabilir misiniz?

Bazı maddeleri 1 Nisan tarihinde yürürlüğe girecek olan Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’u Niğde Gazeteciler Cemiyeti olarak olumlu buluyoruz. 7418 sayılı ‘Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişikliklerle alakalı önemli ölçüde bilgi sahibiyim. Mesleğimiz gereği kanunun taslak çalışmasının başlamasından TBMM’de kabul edilmesine kadar olan süreci takip ettim. Kanunun özellikle dezenformasyon ile mücadele kapsamında yararlı olacağını düşünüyorum.

Yerel medya mensubu olarak, kanunda yapılan değişikliklerin gazeteciler ve yerel basın açısından faydalı olacağını düşünüyorum. Özellikle dezenformasyon sadece bizim ülkemizin sorunu değil tüm dünya ülkelerinin sorunu. Bu kanun ile bunun önüne geçileceğini düşünüyorum. Ayrıca günümüzde teknoloji ve dijital platformların hızla gelişmesi ve hayatımızın bir parçası haline gelmesi, sosyal medya haberciliği ve internet haberciliği platformlarını güçlendirmiş ve bu yönde yüzlerce sosyal medya hesabı ve internet haber sitesi ortaya çıktı. Bu yasa ile internet haberciliği yapan meslektaşlarımız da gazeteci kimliğini kazanmış olacak. Bu da mesleğimiz açısından önemli bir gelişme. Ayrıca yasa ile, denetimsiz bir şekilde yayın yapan sosyal medya hesapları ile internet haber siteleri de kendilerine çeki düzen vereceklerdir. Sonuç olarak yasanın basın özgürlüğüne ve basın mensubunun haber yapma özgürlüğüne bir zararı olmayacağını, aksine basının daha da güçleneceğini düşünüyorum.

Yerel medya, ulusal medyaya göre daha mı özgür yoksa daha mı kısıtlı?

Basın özgürlüğü, gazetecilerin haber, fikir ve düşünceleri, çoğaltıcı araçlarla serbestçe açıklayabilecekleri bir özgürlüktür. Bilgi ve düşünceleri serbest olarak toplayıp, yorum ve eleştiri yaparak çoğaltabilmek ve bunları serbest olarak yayınlayıp dağıtabilmek haklarını içerir. Ama bana göre hiçbir özgürlük sınırsız değildir, Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir, basın mensubu yapacağı haberleri basın özgürlüğünün arkasına sığınarak değil, hukuk ve yasaların izin verdiği ölçülerde kullanmalıdır. Bu nedenle basın özgürlüğünü basına tanınmış bir ayrıcalık olarak değil, kişilik hakları gibi korunan bir hak olarak değerlendiriyoruz.

Haber yaparken düşünce ve ifade özgürlüğümüze herhangi bir kurum ya da kişi tarafından sınırlama getirildiğini düşünmüyorum. Ama düşünceyi açıklama özgürlüğü kapsamında engel teşkil etmeyecek bazı hususlar bir işletme bünyesinde gerçekleşmesi nedeniyle basın özgürlüğünü engelleyebilmektedir. Basın mensubu haberi yaparken düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında yapabilir, ama yapılan haberlerin de kanunlara ve hukuk kurallarına aykırı olmaması gerekmektedir. Burada yerel ve ulusal basın ayrımını kabul etmemekle birlikte, bize göre yerel basın yaygın basını destekleyen kılcal damarlardır, bu bakımdan yerel basın bize göre yaygın basından daha önemlidir.

Son olarak eklemek istediğiniz bir husus var mıdır?

Son olarak şunu ifade edebilirim, gazetecilik gerçekten onurlu ve güzel bir meslektir. Gazetecilik mesleği ve iletişim insanoğlu var olduğu sürece sürecektir. Yayın araçları değişim gösterebilir, iletişim araçları değişiklik gösterebilir ama gazetecilik ve habercilik mesleği daima var olacaktır. Geçmişte bizden önceki büyüklerimiz bu mesleği yaptılar, şimdi biz yapıyoruz bizden sonra da yetişen pırıl pırıl gençlerimiz bu mesleği yapmaya devam edeceklerdir. İnsanların en büyük ihtiyaçlarından biri de haber alma ihtiyacıdır, bu yüzden insanlık var olduğu sürece bizim mesleğimiz de var olacaktır.