Ümit Karaca: Sınırlarını kendimizin belirlediği patronsuz gazetecilik yapıyoruz

Röportaj: Burak Çevik

Pandemi süreci, haber alma alışkanlıklarında büyük bir kırılma yarattı. Güvenilirliğini yitiren ana akım medyanın yerini, sosyal medyanın hızlı ve anlık yapısı aldı. X (Twitter), pandemi döneminde alınan kararların ve yasakların ilk duyurulduğu dijital bir haber merkezine dönüştü. Bu süreçte, 2023’te açılan Whisperhaber, kısa sürede öne çıkan hesaplardan biri oldu. Açılışının ardından sadece altı ayda 100 bin takipçiye ulaşan hesabın bu başarısını ve sosyal medya haberciliğini hesap sahibi Ümit Karaca ile konuştuk.

X (Twitter) platformunda genellikle tek cümlelik haberler paylaşan haber hesaplarında son yıllarda artış meydana geldi. Sizin haber hesabınız da bunlar arasında. Öncelikle yaptığınız işi nasıl tanımlıyorsunuz?

Özellikle pandemi sürecinde insanların evlere kapanmasıyla birlikte Türkiye’de sosyal medya kullanımı ciddi anlamda bir artış kaydetti. Pandemi sürecinde sokağa çıkma yasaklarını, günlük vaka ve ölüm sayılarını vatandaşlar genellikle o zamanki adıyla Twitter platformu üzerinden öğrendiler. Türkiye’de ana akım medyanın tekelleşmesi de vatandaşları sosyal medya kullanımına yönlendirdi. O dönem açılan sosyal medya haber sayfaları ciddi bir takipçi kitlesine ulaştı, hatta o dönem anlık bildirimleri açan takipçiler bugün bile o dönemde açılan sayfaların etkileşimlerinin fazla olmasında çok etkililer. Bizim Whisperhaber’de haber paylaşmaya başlamamız 2023 yılını buldu, bu açıdan diğer sayfalara nazaran biraz geç kaldığımız söylenebilir. Fakat buna rağmen 6 ay gibi kısa bir sürede 100 bin takipçiye ulaşmıştık, tabii o dönemdeki artışta kendi şahsi hesaplarımızdan haber sayfasına verdiğimiz etkileşim desteğinin de katkısı büyüktü. Yaptığımız işi nasıl tanımladığımıza gelirsek, "sınırlarımızı kendimizin belirlediği patronsuz gazetecilik” olarak adlandırabiliriz.

Ayrıntılı haber paylaşmak yerine bir iki cümle ile olayı özetlemenin gerekçesi nedir? Sosyal medyada haber okuyanlar uzun haberleri okumadıkları için mi bu habercilik yöntemi gelişti?

Haberlerin ayrıntılı paylaşılmamasının ana nedeni insanların uzun paragrafları okumak istememesinden ziyade Twitter platformunun geçmişte uyguladığı 140 karakter sınırıydı, daha sonrasında karakter sınırı kalkmasına rağmen haberleri kısa ve öz bir şekilde özetleme biçimi alışkanlık haline dönüştü.

Bu haber hesabını hangi yıl açtığınızdan yola çıkarak soruyorum. En başta sizi bu haber hesabını açmaya iten nedenler nelerdi?

Twitter, Türkiye’ye geldiği dönemden beri fenomen sayılabilecek bir Twitter kullanıcısıydım, haber hesabını açtığım dönemde şahsi hesabımın da 100 binin üzerinde takipçisi vardı. Pandemi sürecinde haber sayfalarının ciddi bir takipçi sayısına ulaşması ve bir arkadaşımın da teşvikiyle Whisperhaber sayfasını açmaya karar verdim. Hobi olarak açtığımız sayfa bugün gündeme yön verebilen, 200 bin takipçisi olan bir sayfaya dönüştü.

Belirli bir takipçi kitlesine ulaştığınız görülüyor. Takipçi sayınızı korumak ve mümkünse artırmak için nasıl bir strateji izliyorsunuz?

Hem ben hem de editör arkadaşlarımız anlık olarak gündemi takip etmeye çalışıyorlar. Sosyal medyada gündem çok hızlı değişiyor ve haberlerimizin etkileşiminin yüksek olması için haberi diğer haber sayfalarından önce veyahut eş zamanlı olarak girmemiz gerekiyor. Haberi geç girdiğimizde o haber kullanıcılar tarafından daha öncesinde başka sayfalardan paylaşım aldığı için etkileşimleri ve görüntülenmesi düşük kalıyor. Son dönemde özellikle Elon Musk’la birlikte algoritma kaynaklı takipçi sayısı artışında ciddi bir azalma var. Bundan 2 yıl evvel bir paylaşımımız 2 milyon görüntülenme aldığında o gün içerisinde en az 2 bin yeni takipçi kazanabiliyorken bugün 5 milyon görüntülenme alan bir paylaşımımız sonrası 100 yeni takipçi ancak geliyor.

Bu habercilik pratiği gazeteciliğe zarar veriyor diyenler var. Sizin bu eleştirilere cevabınız nedir?

Daha önce de söylediğim gibi yaptığımız işi, "Sınırlarını kendimizin belirlediği patronsuz gazetecilik" olarak tanımlıyorum. Hatta sosyal medya haberciliği sayesinde işini iyi yapan gazetecilerin patronlarına eyvallahının kalmadığını, bu sayede özgür gazetecilik yapmanın daha da kolaylaştığını düşünüyorum.

Gelir kaynağınız nedir tam olarak? Paylaştığınız haberlerin okunma sayısı mıdır yoksa iş birliklerinden mi gelir elde ediyorsunuz?

Ortağı olduğum bir reklam ajansımız var, ana gelir kaynağımızı burası oluşturuyor. Görüntülenme sayısının sanıldığı kadar büyük bir ekonomik getirisi yok, sosyal medya haberciliğinin ana gelir kaynağı yapılan iş birliği çalışmalarıdır, sürekli olarak çalıştığımız markalar olduğu gibi dönemsel işler de olabiliyor.

Paylaşım yaparken otosansür uyguluyor musunuz? Uyguluyorsanız neden ve ne tür içeriklere otosansür uyguluyorsunuz?

Uyguladığım dönemler oluyor. Milli ve manevi değerlerimize, devletimize, Türk milletine, Başbuğ Atatürk’e düşmanlık eden kitlelerin propagandasını yapacak, günün sonunda onlara kazanım sağlayacak paylaşımları yapmamaya özen gösteriyorum.