Makinist Emin Taştan: İhmal can kayıplarına neden oluyor
Haber Üsküdar - Emirhan Taştan ve Merve Şişman
Otuz senedir makinistlik yapan 52 yaşındaki Emin Taştan, fabrikalarda çalışmanın zorluklarına, yaşadığı iş kazalarına ve pandemi dönemindeki değişimlerden dolayı milyon dolarlık zararlara tanıklık ettiğini dile getiriyor. Taştan, yaşadığı zorluklara ailesini geçindirmek için katlanmak zorunda olduğunu söylüyor.
Amasya’nın Taşova ilçesine bağlı Boraboy köyü’nde 1969 yılında doğan Emin Taştan, “İlkokul 5. sınıfa kadar okula devam ettim. Daha sonra ailem beni küçükbaş hayvanlarımızın çobanı olarak çalıştırdı. Eğitim hayatımın az sürmesinden şikayetçi olarak ergenlik yıllarımda ablam ile İstanbul’a göç ettim. 20’li yaşlarımda ise bir kapı kolu şirketinde işçi olarak çalıştım. Kısa süreli çalışmalarımdan sonra yaklaşık yirmi yıl boyunca çalışacağım Türkiye’nin en büyük araba jantı fabrikalarından olan Kormetal A.Ş’ye geçtim. Burada çalışırken Alman mühendislerden yaklaşık üç sene boyunca eğitim aldım. Aldığım eğitim sayesinde diğer çalışanlara oranla kademe atladım. ‘Ustabaşı’ unvanını alarak çalışan işçilerden sorumlu, kıdemli işçi olarak devam ettim” ifadelerini kullandı.
"Eğitim hakkım elimden alınmıştı"
Maddi durumunuz kıdemli işçi olduğunuzda iyileşti mi sorumuza Taştan, “Bu zamanlarda hayatım oldukça iyi gidiyordu. Temel ihtiyaçlarımızı rahatlıkla karşılıyorduk. Bana göre bir insanın temel ihtiyaçlarından birisi de eğitim hakkıydı. Ailem buna izin vermediği için kendi çocuklarımın bu haktan mahrum kalmaması adına gecemi gündüzüme katıp çalışıyordum. 20 yıl çalıştığım Kormetal fabrikasından emekli olduğum gün işten çıkartıldım. Kısa süre içerisinde aynı döküm, eritme işinin yapıldığı aydınlatma şirketi olan Murat Aydınlatma San. ve Tic. A.Ş. Avolux’ta çalışmaya başladım. Yaşım belki de geçmişti, artık genç değildim ama alanda eğitimler almaya devam ettim. Eğitim her zaman ön planda olmalı” şeklinde konuştu.
"Tecrübesiz işçileri pandemi nedeniyle işten çıkardılar"
Covid-19 salgını iş hayatınızı nasıl etkiledi sorumuza ise Taştan şu yanıtı veriyor: “Bizim şirketimizde yurtdışından gelen talebin azalması yüzünden, tecrübesi az ve performansı düşük olan işçiler işten çıkartıldı. 2020’nin on bir ayını geçmiş yılla karşılaştırdığımızda; 1 Ocak - 30 Kasım 2019 tarihleri arasında aydınlatma ürünleri ihracatı yaklaşık 153 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu yılın aynı döneminde 1 Ocak - 30 Kasım 2020 arasında yaklaşık 145 milyon dolar olarak gerçekleşti. Pandemi sürecinin olumsuz etkileri nedeniyle aydınlatma sektörü %5 küçülmeye gitti. Pandemi haricinde oluşan yeni dünya düzeni yüzünden insan gücünü hızla makine gücü almış ve insan gereksinimi azalmıştı. Pandemi sürecinde işler kötü gitse de piyasa kendini toplamış ve aydınlatma sektörü artışa geçmişti. Bu artışta şirketimiz çok önemli rol oynadı. Aydınlatma ürünlerinde kırk ülke ile en fazla ihracat yapan ilk on firma sıralamasında İMMİB verilerine göre en çok ihracat yaparak Türkiye birincisi oldu. Aydınlatma sektöründeki güçlü üretimi ve ürün çeşitliğine kalitesini de ekleyen şirketimiz Avolux bu başarısını uzun yıllardır sürdürüyor. İlerleyen çalışmalarda Tekirdağ, Çorlu serbest organize sanayi bölgesinde 30 bin m²’lik kapalı alan inşaatımız, 2022’nin ilk ayları için hazır konuma getirilmeye çalışılıyor. Yaklaşık 7-8 yıldır çalıştığım firmada görevimi başarılı şekilde idame ettirmekteyim.”
"Akciğere zarar veren maddeler ile çalışıyoruz"
Yaptığı işin ardındaki zorlukları sorduğumuzda ise Makinist Emin Taştan, “Öncelikle çalıştığım uzun yıllar boyunca çok farklı insan tanıyıp olaylara tanıklık ettim. Döküm, eritme işinde ilk başta kullanacağız elementi veya madeni seçersiniz. Genellikle sektörde bulunan element alüminyumdur. Daha sonrasında alüminyumu eritmeniz ve ardından lav halinde bulunan madeni kalıba döküp istediğiniz şekli vermeniz gerekmektedir. Alüminyumun erime noktası 660 derecedir. Bu yüksek sıcaklığa çoğu insan maruz kalmak istemez, ancak iş gereği bu sıcaklığa katlanıyoruz. Kalıptan soğuk halde çıkartılan ürün pürüzlerin giderilmesi için zımpara işlemine tutulur. Zımpara işleminde ortaya çıkan alüminyum tozunu soluduğunuz taktirde akciğerlerinizdeki bronşçuklarınıza yapışarak nefes almanızı zorlaştırır ve sizi akciğer kanserine doğru sürükler” diyerek sağlık problemlerinin de yaşandığına dikkat çekiyor.
"İş kazalarına tanık oldum"
İş kazalarına da tanıklık eden Taştan, tanık olduğu bir olayı şöyle anlatıyor: “Fabrikada çıkan yangında iş yerinin doğru şekilde tahliye edilmesini sağlamıştım. Hidrolikpres makinesinde yanlış tuşa basılması sonucunda 2 tonluk ürün işçinin üzerine devrilerek ağır yaralanmasına ve daha sonrasında felçli kalmasına neden oldu. Başına aldığı darbe sonucu bilincini yitiren işçi M. K. o an hareketsiz ve baygın şekilde yerde yatıyordu. Ben aldığım ilk yardım eğitimleri sayesinde anında 112 Acil Servis’ini aradım. Ardından ambulans gelene kadar işçinin baş altına tampon uygulayarak, kafasını yüksekte tuttum. O an işçiler, hareketsiz adama yaklaşıp su vermeye çalıştılar. Bu durumda iç kanama riskini bildiğim için su vermelerini engelledim ve kişiyi yan çevirdiğimde kişi kan kusmaya başlamıştı. Daha sonrasında olay yerine gelen ambulans ve ilk yardım ekipleri beni tebrik ettiler. Doktorlar, su verilseydi iç kanama sonucunda oluşan kanı yutacağını ve hayatını kaybedeceğini söylediler. İşçi M. K. ise yaklaşık 3 yıl süren ameliyatlar sonucu yaşama bağlanmış ancak felçli kalmıştı. Yıllar sonra karşılaştığım M. K. hayatını kurtardığım için minnettar olduğunu dile getirmişti.”