Nida Diçtürk: “Medyapod’u daha özgür bir alanda haber üretebilmek umuduyla kurduk”

Röportaj: Burak Çevik

Son yıllarda teknolojinin ilerlemesi ve gelişmesiyle dijital medya, geleneksel haberciliği hızla dönüştürürken, podcast yayıncılığı özellikle haber alanında alternatif bir mecra olarak dikkat çekiyor. 2018 yılında Medyapod’un kurucusu ve bağımsız bir gazeteci olarak podcast haberciliğine adım atan Nida Dinçtürk, Türkiye’deki medya ortamındaki değişimlere dair önemli bir perspektif sunuyor. Bu röportajda, Nida Dinçtürk podcast haberciliğine başlama sürecinden, Türkiye’deki mevcut duruma kadar çeşitli sorularımıza yanıt veriyor.

Podcast üzerinden habercilik yapmaya ne zaman ve neden başladınız?

2018’de bağımsız podcast girişimimiz Medyapod’u zaten daha özgür bir alanda haber üretebilmek ümidiyle kurmuştuk. O dönem Gezi Parkı olayları sonrasında geleneksel medya üzerindeki baskılar iyice artmış, kutuplaşma keskinleşmiş, tutuklu gazeteci sayısı artmıştı. 2018 Doğan Medya’nın Demirören’e satıldığı yıl aynı zamanda. Çok sevdiğimiz bir yayın grubu olmasa da Türkiye’de ayakta kalmış son bağımsız medya devlerinden biri olarak satışına tanıklık etmenin, felaketin başlangıcı olduğunu biliyorduk. Bu politik ve ekonomik zorlukların yanı sıra hızlanan dijitalleşme, Türkiye’de medya alanında henüz variyet gösterememiş podcast formatını denemek için bizi cesaretlendirdi.

Türkiye’de podcast haberciliği konusunda bir değerlendirme yapabilir misiniz? Dünyadaki örneklere bakarak Türkiye’nin durumu hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Dünyadaki örneklere bakarsak, özellikle habercilik konusunda Türkiye’de ne yazık ki hatırı sayılır bir ilerleme göremiyoruz. Dünyadaki medya devlerinin bu alanı çok başarılı şekilde değerlendirdiğini görürken Türkiye’de ne alternatif yayıncılıkta ne de geleneksel yayıncılıkta karşılaştırmaya değer bir örnek görünmüyor ne yazık ki. Bununla beraber, Türkiye’de medyanın, özellikle alternatif medyanın variyet göstermesi için bu alan hâlâ çok kıymetli. Yayın hayatına son verilen Açık Radyo’nun yola devam edebilmesini biraz da podcast yayıncılığına borçluyuz. Çünkü burası henüz devlet organlarının denetimine girmemiş bir alan.

Radyonun popülaritesini büyük oranda yitirdiği bir dönemde podcast yayıncılığının bu kadar popüler olmasının nedeni nedir? İki mecra arasındaki farklar nelerdir?

İletişim araçları da bilgi edinme enstrümanlarımız da hatta bilgilerin formları da değişiyor. Böyle bir ortamda insanların medya tüketim alışkanlıklarının değişmesi de çok normal. Ben radyonun popülaritesini çok kaybettiğini düşünmüyorum bu arada çünkü Türkiye’de hâlâ arabada çok zaman geçiriyoruz. Ama tabii podcastin avantajlı, radyodan ayrıştığı yanlarını sayacak olursak, öncelikle içeriğe istediğimiz an erişebilmek çok büyük bir lüks ve bugünün ihtiyaçlarına cevap veriyor. Radyodaki gibi bir yayın akışı takip etmek durumunda kalmıyor hatta sevdiğiniz içeriği defaatle tüketme şansına sahip oluyorsunuz. Podcastleri seçme şansınız var. Yani ilginize ve merakınıza göre bir içerik seçip o seriyi dinleyebiliyorsunuz. Radyoda da sevdiğiniz kanalları ve yayıncıları seçme şansınız var ama burası içerikle ilgili podcast kadar alan yaratan bir yer değil, sanırım. 


Geleneksel habercilik ile podcast haberciliği arasındaki başlıca farklar nelerdir?

Burada geleneksel habercilikten kastınızın radyo haberciliği olduğunu varsayarak cevaplayacağım bu soruyu. Çok bir farkı olduğunu düşünmüyorum açıkçası. Sadece radyoda konukları canlı yayında ağırlarsınız ya da saatlik bültenler sıcağı sıcağına yazılır. Podcastte ise daha uzunca bir hazırlık süreciniz olabilir, canlı yayın söz konusu olmadığı için konuğunuzu daha uzun süre yayında tutabilir, belki almak istediğiniz yanıtlara daha rahatça ulaşabilirsiniz. Yayıncı tarafında bir podcast yayınına başlamak bir radyo yayınına başlamaktan daha kolay olduğu için çok sayıda bağımsız yayıncı podcast üretebilir. Ancak bu da haberin etik değerleri, editöryal bakış, doğrulanmış bilgi gibi gazetecilik adına, özellikle bugünün dijital dünyasında, oldukça kritik eşikler tartışma konusu oluyor.

Podcast haberciliğine yönelmek isteyen gazetecilik öğrencilerine neler tavsiye edersiniz?

Dünyadaki medya devlerinin podcastlerini dinlemek, buradaki yaratıcılıktan ilham almaya çalışmak çok önemli diye düşünüyorum. Diğer taraftan teknik olarak kendinizi yetiştirmek, yani kayıt tekniklerini, cihaz kullanımını, teknik editörlüğü ve dijital araçların kullanımını öğrenmek kesinlikle kritik. Burada sürekli değişen dinamikler var, bu anlamda yeni trendleri, cihazları ve programları takip etmek gerekli.