"Çocukları spor yapmaya teşvik etmenin en kolay yolu onlara rol model olmaktır"

Haber Üsküdar – Büşra Meriç

Spor çocukların gelişiminde önemli bir rol oynuyor. Sadece bedensel gelişimlerinde değil, psikolojik olarak da iyi geldiği yapılan çalışmalarla kanıtlanmış durumda. Çağımız ise teknoloji çağı, çocukların çoğu tablet, telefon ve televizyon karşında vakit geçiriyor. Beton binalarla kuşatılmış kentlerde çocukların oyun oynayabileceği alanlar da kısıtlı. Durum böyle olunca çocukların spora teşvik edilmeleri önemli dedik, işin uzmanı, İstanbul’da bir özel okulda beden eğitimi ve spor öğretmeni olan Ayşenur Çetin’e sorduk.

Sporun çocuklar için bedensel ve psikolojik faydaları nelerdir?

Çocukluk, bebeklikten sonra gelişim sürecinin en hızlı yaşandığı dönemdir. Bu süreçte edinilen kazanımlar, bireylerin ileriki yaşlarında sergileyecekleri tutum ve davranışların temelini oluşturmaktadır. Özellikle zihinsel, bilişsel ve ruhsal gelişmeler bu dönemde yoğunluk kazanmaktadır. Hareket etmek, bu süreci destekleyen, sağlıklı bir büyümeyi ve bedensel gelişimi doğrudan etkileyen unsurların başında gelmektedir. Günümüzdeki teknolojik gelişmeler ise bireylerin daha hareketsiz bir yaşamı tercih etmelerine neden olmuş ve bu hareketsiz yeni yaşam tarzı çocukları da etkilemiştir. Oysa çocuklar hareket etmek üzere tasarlanmışlardır ve bundan mutluluk duymaktadırlar. Çocukluk döneminde fiziksel aktivitelere katılım ve spor yapmanın çocuk gelişimi açısından hem bulunduğu zamanda hem ileriki yaşlarında yetişkinlik döneminde sağlıklı bir yaşam için oldukça önemli bir yere sahiptir. Yapılan araştırmalar, gözlemler fiziksel aktivite ile sporun çocukların özgüven kazanmalarına, bedenlerini tanımalarına, sosyalleşmelerine, dünyayı keşfetmelerine, sağlıklı büyümelerine ve gelişmelerine değerli katkılar sunduğunu ortaya çıkarmıştır. Sonuç olarak, fiziksel aktivite ve spor çocukların bilişsel, zihinsel ve ruhsal gelişimleri açısından oldukça önemlidir.

Ebeveynler çocukların spor yapması konusunda nasıl bir yol izlemeli?

Çocukları spor yapmaya teşvik etmenin en kolay yolu onlara rol model olmak veya spor ortamlarında bulunarak onları özendirmektir. Örneğin, tenis oynayan annesini veya babasını izleyen bir çocuğun tenis oynamak istemesi kaçınılmazdır. Aynı şekilde, basketbol oynayan abisini, ablasını veya yaşıtlarını izleyen bir çocuk da basketbola fazlasıyla ilgi gösterecektir. Burada anahtar nokta özendirmedir. Ailelerin spor konusunda sadece destekleyici değil, aynı zamanda bir rol model olmaları çocuklarının hayatında önemli değişimler yaratabilir. Burada önemli olan ve kaçınmamız gereken nokta ise zorlamadır. Örneğin, suda üşüyen ya da suyu sevmeyen bir çocuğu yüzmeye zorlamak, o çocuğu yüzmeden tamamen soğutur. Bu her spor için geçerlidir, çocuk ancak o sporu yapmak istiyorsa ve yaparken zevk alıyorsa devam ettirilmelidir. Aksi durumda kesinlikle devam etmeye zorlanmamalıdır. Çocuklar aileleriyle birlikte fiziksel aktivitelerden her zaman çok zevk alırlar, bu sayede hem aktif bir spor bilinci kazanırlar hem de aslında ebeveynler çocuklarıyla daha kuvvetli bir bağ oluşturmuş olur. Özetle öncelikle ebeveynlerin bu bilince sahip olmaları gerekmekte ki çocukları konusunda da destekleyici ve yönlendirici olabilsinler.

Okullar spor faaliyetleri konusunda sizce yeterli seviyede mi?

Bu aslında çok çeşitliliği olan ve tam olarak net bir cevap vermekte zorlanılacak bir konu, çünkü tek bir kurum ya da bölge üzerinden değerlendiremeyiz. Bulunulan şehir, okulların özel ve devlet olarak ayrılmaları, malzeme durumları, kullanılabilir alan durumları, okulun bulunduğu yerleşim yeri, sosyal ve kültürel yaşantılar, hepsi ayrı ayrı bu konuyu etkileyen faktörler. Ne yazık ki spor faaliyetlerine ciddi derecede verilmesi gereken özen yeterli değil, akademik gelişim her zaman daha ön planda tutuluyor. Meselâ devlet okullarında beden eğitimi dersine sınıf öğretmenleri giriyor. Bir çocuğun spor bilincini kazanması ilkokul kademesinde olmaktadır. Çocuklarımızın yeteneklerinin keşfedilerek doğru yönlendirilmesi ve eğitimle geliştirilmesi için bu karar ivedi bir şekilde hayata geçirilmelidir. Bu yüzden genel üzerinden bir yorum yapacak olursak okullar spor faaliyetleri konusunda çok yeterli bir seviyede değil. Akademik gelişime verilen değer ve özen aynı şekilde spor faaliyetlerine de verilmelidir, sporun akademik gelişimi ciddi derecede olumlu yönde etkilediğinin farkına varılmalıdır.