Fikirtepe'de kentsel dönüşüm bitmek bilmiyor

Haber Üsküdar - Hasan Zahid Ezim

İstanbul’un Kadıköy ilçesine bağlı Fikirtepe mahallesi bugüne kadar yüzlerce habere konu oldu. Fikirtepe’nin sık sık haber olmasının temel nedeni ise yılan hikayesine dönen kentsel dönüşüm çabası. Haber Üsküdar'da geçen yıl yayımlanan, Muhammed Enes Yılmaz imzalı, "Fikirtepe'de kentsel dönüşüm krize çarptı" başlıklı haberde, yaşanan ekonomik krizin kentsel dönüşümü sekteye uğrattığı vurgulanıyordu.   

İlk kentsel dönüşüm Fikirtepe'de başladı

İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, 17 Ocak 2011 tarihinde aldığı kararla Fikirtepe mahallesini kentsel dönüşüm alanı ilan etti. İHA tarafından yayımlanan haberde, "Vatandaşların katılımıyla yerinde dönüşüm prensibiyle uygulanacak olan çalışma en büyük projelerden biri olarak hayata geçiyor. Belediye Meclisi’nde kabul edilen 1/1000 ölçekli Kadıköy Fikirtepe uygulama planı vatandaşlara yeni imkânlar sağlıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nden yapılan açıklamaya göre, Türkiye’de ilk defa böyle bir kentsel dönüşüm planı uygulanacak. Vatandaş-özel sektör iş birliği ile uygulanacak olan yeni imar planları ile Fikirtepe’nin çehresi değişecek yaşam kalitesi yükselecek." 

Ancak olaylar beklendiği gibi sürmedi, İstanbul'un Kadıköy ilçesine bağlı Fikirtepe bölgesi adeta kentsel dönüşüm deneme tahtası haline geldi. 8 yıl önce başlayan dönüşüm sürecinin hâlâ tamamlanması bekleniyor. Bölgede binlerce vatandaş yeni ev hayali kurarken, elindekinden de oldu. Onlarca esnaf işinden, emeğinden ve kazancından oldu. Kimi müteahhitler mali sorunlar nedeniyle projelerini durdururken, kimisi de inşaatlarını yavaşlattı.

Fikirtepe'ye göçmenler yerleşti

Hürriyet gazetesinde 2019 yılında yayımlanan bir habere göre, Afgan ve Özbek göçmenler Fikirtepe'deki eski, yıkılmaya yüz tutmuş evleri aylık 200-300 liraya kiralayarak yaşamaya başladılar. Milliyet gazetesinde yayımlanan 29 Mayıs 2019 tarihli haber ise başka bir tehlikeye dikkat çekiyor. Gökhan Kam imzalı habere göre, "Kentsel dönüşüm nedeniyle boşaltılan ancak yıkılmayan binalar, sığınmacı ve kâğıt toplayıcıların evi haline geldi. Fikirtepe’de 9 yıldır devam eden kentsel dönüşüm nedeniyle harabeye dönen birçok evde Afgan, Özbek ve Suriyeli sığınmacılar yaşıyor. Sığınmacılar, Kadıköy veya Kadıköy’e yakın ilçelerden topladıkları kâğıt atıkları metruk haldeki bu binalarda depoluyor. Birçoğu kaçak olan depolar, belediye tarafından kapatılmasına rağmen faaliyetlerini sürdürmeye devam ediyor. Olası bir yangın tehlikesine karşı tedirgin olan mahalleli ise durumdan şikâyetçi." 

Mirel Kaya: "Bize verilen sözler tutulmadı"

Mirel Kaya Fikirtepe'de yaşıyor, çocuk giyim mağazası sahibi. Kendisine kentsel dönüşüm hakkındaki düşüncelerini soruyoruz. Mirel Kaya şunları söylüyor: "Çok mağduruz. Buradaki herkes mağdur. Bize verilen sözler tutulmadı. Müteahhitlerin haklı olduğu yerler de var. Mahalle temsilcileri diye bir şey oluşturdular. Bizi asıl mahveden onlar. E tabii bizim halkımızda da hata var, müştemilatına bile daire isteyen oldu. Her şeyi geçtim, müteahhitlerimiz kiralarımızı zamanında ödemediler, çekler verdiler, mağdur ettiler. 7 yıldır biz bunları çekiyoruz. Biz esnaf olarak da hiç mi hiç rahat değiliz. Tozundan, pisliğinden, kamyon gürültülerinden hiç rahat değiliz. Her inşaatın bir pisliği vardır, güzel şeyler istiyorsak katlanacağız elbette, ama senelerce değil. Bunun belli bir zamanı var, yapılır ve biter. Bize sözler verildi, bazıları tutuldu bazıları tutulmadı. Halkı gönderdiler, kimse kalmadı burada. Ben aynı zamanda esnafım burada, ayağa kalkamıyoruz. Önceden kapıdan geçen insan sayısı ne kadardı şimdi ne kadar. Artık kimse kalmadı. Birileri artık bir şekilde bize ulaşsın. Bir şekilde yardım etsin, her şey düzene girsin. Kendi halkımız artık yok, gitti, çok değişik insanlar geldi. Önceden rahat rahat sokağa çıkabiliyordun, kapın açık durabiliyordun. Dükkan sahipleri de kiralarda düşüş yapmıyorlar. Ama buranın halkı gitti. En büyük müşterimiz buranın halkıydı. Mecbursun iş yapmaya. Her şey altüst oldu zaten, Covid de geldi iyice kötüleştik. Dairelerini verenlere benden tavsiye, avukatsız iş yapmasınlar. Müteahhitleri iyi araştırsanlar, sözleşmeleri iyice okusunlar."

Bayram Demir: "İlk imzaları biz atttık, ama hala bitmedi, yıllardır bekliyoruz"

Bayram Demir de Fikirtepe'de yaşıyor. Kentsel dönüşümden o da dertli. "Kentsel dönüşümde halkımız çok mağdur" diye başlıyor anlatmaya. "Zengin müteahhitler dairleri yaptı, ama yarı bölümünü yaptı yarı bölümü hala inşaatta. Komuşularımızı gönderdiler, ne kiralar ödeniyor ne de evler yapıldı. Bize verilen sözler tutulmadı. Yıllardır çekiyoruz bu çileyi." Sizin daireniz kentsel dönüşme girdi mi diye soruyoruz. "İlk imzaları biz atttık, ama hala bitmedi, yıllardır bekliyoruz" diyor ve devam ediyor: "Yapılmayınca evler lüks olsa ne olur ki? Vatandaş mağdur olunca hiç güzel olmuyor. Fikirtepe diye geçmeyin, lokasyonu çok  iyi bir yer burası. Vatandaşı gönderdiler, binalarımızı yıktılar, sonra iflas ettik deyip ne kiramızı ödüyorlar ne de evlerimizi tamamlıyorlar. Allahtan benim evim yıkılmadı. Yoksa perişan olurdum başka yerlerde."