Koronavirüsle mücadelede aile hekimleri de ön saflarda
Haber Üsküdar - Feyza Nur Kaya
Bir sağlık sorunu yaşandığında hastanelerin yanı sıra Aile Sağlığı Merkezleri de ilk başvurulan yerler arasında geliyor. Koronavirüs salgını sürecinde bu merkezlerde görev yapan aile hekimlerinin yaşadıklarını öğrenmek için Çiftehavuzlar Aile Sağlığı Merkezi’nde aile hekimi olan Dr. Serap Akgül ile konuştuk.
Pandemi sürecinde aile hekimlerinin hasta yoğunluğunda bir değişme oldu mu?
Kovid-19 vakalarının ülkemizde ilk görülmeye başladığı Mart ayının ikinci yarısında hasta sayılarımızda hızlı bir düşüş yaşandı. Fakat hastanelerde Kovid-19 pandemisi nedeniyle alınan tedbirler kapsamında acil dışı poliklinik hizmetlerinin durdurulması sonucu tekrar bir artış yaşandı. Yine de önceki yıllara kıyasla aynı dönemde sunulan hizmeti karşılaştırırsak yüzde 30 oranında poliklinik hizmetinde azalma olduğunu tahmin ediyorum. Bununla birlikte aile sağlığı merkezleri koruyucu saglik hizmetleri kapsamında bebek, çocuk, gebe izlem ve aşılarını yapmaya devam ettiler.
Pandemi öncesi döneme göre hasta başvuru nedenlerinde bir değişme yaşandı mı?
Pandemi öncesi en sık karşılaştığımız şikayetler üst solunum yolu enfeksiyonları ve bahar mevsiminin gelişiyle artan allerjik durumlardı. Pandemi ile birlikte yine üst solunum yolu enfeksiyonu semptomu olan hastalıklar ön plandaydı. Çoğu hasta Kovid-19 enfeksiyonu geçirdiği endişesiyle gelmeye başladı. Kronik hastalık raporu olan kişilerin ilaçlarını eczanelerden alabiliyor olmaları bu hastaların başvurularını ciddi oranda azalttı. Bu uygulama Kovid-19 enfeksiyonundan yaşlı ve kronik hastaların korunması açısından ciddi anlamda fayda sağladı. Ayrıca bu yorucu süreçte bizim de iş yükümüzü hafifletmiş oldu.
Koronavirüsle mücadelede aile hekimleri nasıl bir rol aldı?
Aile hekimleri bu süreçte Kovid-19 hastaları ile bire bir temas etmemiş gibi görünse de, aslında biz de hastaların ilk başvuru noktası olmamız hasebiyle ön safta yerimizi aldık. Poliklinik hizmeti ve koruyucu sağlık hizmetlerine hiç ara vermedik. Hastaneler gibi triyaj yapma imkanımız fiziki koşullar sebebiyle olmadığından Kovid-19 şüpheli hastaları izole odada koruyucu ekipmanlarımızı giyerek muayene ettik ve gerekli olanların hastaneye sevkini 112 ile temasa geçerek sağladık. Böylelikle şüpheli vakaların diğer hastalarla temasını engelleyip yayılımı önlemeye çalıştık. Ayrıca Kovid-19 pozitif ya da vaka temaslısı olan evde tedavileri devam eden hastalar bakanlık tarafindan sistemimize bildirilerek özellikli izlem listeleri oluşturuldu. Bu hastaları her gün telefonla arayarak sağlık durumlarını kayıt altına aldık ve alınması gereken önlemler konusunda uyarılarda bulunduk. Pozitif vaka sayımız çok şükür azalmış durumda. İzlemlerimiz hâlâ devam etmekte. Ayrıca sağlık kuruluşuna başvurmaya çekinen hastalarımıza telefonla sağlık hizmeti danışmanlığı yaptık. Birinci basamak olarak zaten çok yoğun çalışan hastanelerin yükünü azaltmak icin gerek olmayan durumlar dışında hastaların 2. ve 3. basamak sağlık kuruluşlarını meşgul etmelerini önlemeye çalıştık. Bu süreçte pandeminin yayılmasını azaltmada ve hasta temaslı vaka takibinde ciddi anlamda yararımız olduğunu düşünüyorum.
Aile sağlığı merkezlerinde Kovid-19 salgınıyla mücadele kapsamında ne gibi önlemler alındı?
Aile sağlığı merkezleri içinde fiziki koşulları uygun olanlar triyaj yaparak hastalara hizmet verdi. Kovid-19 şüpheli hastalar için izole odalar oluşturuldu. Bu hastaların diğer hastalar ile teması minimuma indirildi. Koruyucu ekipmanlar kullanılarak hizmet vermeye başladık. Rutin temizlik yapılmasının dışında temizlik personellerimiz hijyen konusunda üstün hizmet verdiler. Hastaların temas ettiği yüzeyler temizlik çalışanı arkadaşlarımız tarafindan sürekli dezenfekte edildi. Başvuruda bulunan her hastaya Kovid-19 hakkında bilgilendirme yapıldı ve tedbir almaları konusunda uyarıldı. Maskesiz hasta kabulü yapılmamakta ve bekleme salonuna belirli sayıda hasta alınmakta.
Yeni normalleşme sürecinde herhangi bir değişiklik var mı? Başvuran hastalar sosyal mesafe, maske kullanımı gibi kurallara uyuyor mu?
Hastalarımız da biz de bu süreçte tedbir almaya devam ediyoruz. Koruyucu ekipmanlarımızla hizmet vermeye devam ediyoruz. Bu süreçte hastalar çok gerek olmadıkça sağlık kuruluşlarını meşgul etmemeleri konusunda biraz daha bilinçlendiler. Hastaların yüzde 99'u bu kurallara uyuyor. Tabii arada uymayanlar olsa da onlara da durumun gerekliliğini anlatıyoruz. Maske takma şekli konusunda hataları olsa da zamanla bizim de yardımlarımızla daha doğru kullanacaklarına inanıyorum. Sosyal mesafe kuralı biraz ağır aksak işliyor gibi ama uyarılarılarımıza çoğu olumlu karşılık veriyor. Pandemi sürecinde kurallara uyarak katkıda bulunan tüm hastalarıma teşekkür ediyorum. Salgının iyi şekilde kontrol altına alınmasında büyük pay sahibi olan sağlık çalışanı arkadaşlarımla gurur duyuyorum.
